احترام به طبیعت در اسلام
طبیعت در فرهنگ اسلامی رازدار اسرار می باشد. امانتدارى است که جز به فرمان الهی، رازها را افشا نمی کند و امید آن می رود که ما نیز بتوانیم وظیفه ی نگهدارى از این امانت را که خداوند بر عهده ما نهاده به خوبی ایفا نماییم و در پیشگاه الهی شرمنده و خجل نشویم.
طبیعت جلوه ی حضور خداست و احترام به طبیعت و موجوداتش نیز به معنای احترام به خداست. در ابتدایی ترین استدلال، حرمت گذاری به خدا و نظام خلقت مسئله ی حرمت گذاری به طبیعت به حیث بارزترین جلوه ی خلاقیت خداوند برای مۆمنان به خداوند مطرح است. خداوند در هیأت نامرئی خویش اماناتی را برای بشر سپرده است که عالی ترین و برجسته ترین این امانت ها، همانا طبیعت است، طبیعتی که انسان را در دامانش می پروراند و خارج از طبیعت انسان هیچ چیزی ندارد و هیچ چیزی نیز شمرده نمی شود.
فَلَا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشَارِقِ وَالْمَغَارِبِ إِنَّا لَقَادِرُونَ (سوره المعارج (۷۰) آیه ۴۰ ) رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ (سوره الصافات (۳۷) آیه ۵) رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَیْنِ (سوره الرحمن (۵۵) آیه ۱۷) کلمات مشرق ومغرب به صورت جمع در آیات فوق بکار رفته اند . "مشارق " و "مغارب" به معنی مکانهای که خورشید در آنها طلوع و غروب می کند می باشد . بنابراین آیات فوق به مکانهای شروع و پایان روز اشاره می کنند . همچنین قابل توجه اینکه در آیه اول به خدای مشرقها و مغربها سوگند یاد شده است . محوری که زمین به دور خود می چرخد دارای زاویه به اندازه ۲۳ درجه و ۲۷ دقیقه می باشد . به دلیل وجود این زاویه وشکل کروی زمین پرتوهای نور خورشید ، همواره با یک زاویه به زمین برخورد نمی کنند واین به آن معناست که خورشید در یک نقاط متفاوتی در شرق طلوع و در نقاط مختلفی در غرب غروب می کند . و عبارت ذکر شده در آیات فوق در خصوص مشرق و مغرب که نشان می دهد خورشید در نقاط متفاوتی طلوع و غروب می کند دربردارنده درایت بزرگی است .
می گویند: اگر راست می گویید، این وعده کی خواهد بود؟» بگو! «علم [آن] فقط پیش خداست و من صرفا هشدار دهنده ای آشکارم.» و آن گاه که آن[لحظه موعود] را نزدیک بینید، چهره های کسانی که کافر شده اند در هم رود، و گفته شود؛ «این است، همان چیزی که آن را فرا می خواندید!»
یکی از موضوعاتی که از دیرباز ذهن آدمیان را درگیر خود کرده و علی رغم تلاش های نوع بشر در طول قرون و اعصار هنوز در هاله ی از ابهام است بحث از آینده جهان و به عبارتی عام این است که: آخر دنیا چه می شود ؟ این سؤال همانند پرسش از پیشینه جهان است که آن هم دقیقا روشن نشده و در حد فرضیاتی از دانشمندان تجربی مانده است .
ما ز آغاز وز انجام جهان بی خبریم اوّل و آخر این كهنه كتاب افتاده است
بسیاری از دانشمندان با توجه به شرایط کنونی زمین و بحرانهای موجود بسیار نگران حیات بشر بوده و به مطالعه بر روی حقایقی می پردازند که می تواند روزی منجر به اتمام حیات بر روی سیاره آبی شود.
بر اساس شواهد علمی موجود و مدارک تاریخی قدیمی نظریه هایی که به احتمال نابودی جهان تا سال ۲۰۱۲ پرداخته است مورد بررسی قرار گرفته اس
همه ما در زندگی روزمره گرفتار مصائب ومشکلاتی می شویم که برخی در مواجهه با آن از پا درمی آیند و بعضی نیز با توکل به ذات باری تعالی و مدد جستن از او بر مشکلات فائق می آیند.
ذکر و یاد خداوند در زمان گرفتاری ها موجب سکینه قلبی برای انسان مومن را فراهم می کند همانگونه گه در سایر مراحل و مواقع زندگی آرمش بخش آدمی است.
در این میان قرآن،که منبع بسیاری از دانشها، علوم و آگاهیها است ولی بر اساس آنچه که بسیاری از بزرگان دینی و کارشناسان این عرصه بیان میکنند از آنجایی که مسلمانان آنچنان مراجعهای به آن ندارند جامعه آنان همواره با مشکلات بسیاری در طول تاریخ گرفتار بوده است.
بخشی از مفاهیم آیه ۳۰ سوره «فرقان» به توجه نکردن مسلمانان به کتاب آسمانیشان میپردازد که در ادامه به متن، ترجمه و برخی مفاهیم مرتبط با آن اشاره میشود:
متن آیه:
«وَقَالَ الرَّسُولُ یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا»
ترجمه آیه:
«پیامبر (در روز قیامت از روی شکایت) میگوید: پروردگارا قوم من این قرآن را رها کردند.»
برای نمونه در مراسم کلنگ زنی یک پروژه،آن را با یاد شخصیتی مهم از مفاخر ملی یا مذهبی آغاز می کنند و نام عزیزی را بر آن می نهند و برای افتتاح نیز از فردی مهم و گرامی دعوت می کنند تا با حضور او فعالیت آن شرکت یا مؤسسه شروع شود.
با ظهور اسلام در جامعه ایرانی و حضور آن در زندگی مردم، بسیاری از رسم های ایرانی،رنگ و بوی قرآنی به خود گرفت.قرآن به عنوان بابرکت ترین و مقدس ترین کتاب الهی و نیز به عنوان سازنده، جهت دهنده و اصلاح کننده همه رفتارها،آیین ها و سنت های مردمی، در اغلب آیین ها و رسومات ایرانیان حضور یافته و فضای بسیاری از این رسم ها را قرآنی کرده است.
با مطالعه در فرهنگ عامیانه مردم ایران در می یابیم که به خاطر علاقه فراوان ایرانیان به قرآن کریم، بسیاری از آیین ها و رسم های ایرانی، با حضور قرآن انجام پذیرفته و می پذیرد.این حضور به شکل های گوناگونی انجام می گیرد. در بعضی آیین ها، حضور نسخه ای از قرآن در آن مراسم، ضروری و اجتناب ناپذیر است و در برخی دیگر از مراسم ها،تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم یا گشودن و نگریستن و تفأل به قرآن جزو برنامه های اصلی آن است.
بررسي نقش و جايگاه مديريت آب از نظر فرهنگ قرآني در پيشرفت و آباداني كشور و نيز اهميت آب در تداوم چرخه زندگي پرداخته است .
¤ ¤ ¤
ضرورت اصلاح الگوي مصرف آب
آب يكي از مهم ترين عوامل در ايجاد موجودات زميني است. و لذا آب را مايه زندگي و حيات دانسته اند. با اينكه بيش از دو سوم سطح زمين را آب اشغال كرده و قاره ها را آبهاي اقيانوس هاي بزرگي چون آرام و اطلس احاطه كرده است، با اين همه مشكل بخش عظيمي از موجوداتي كه در خشكي زندگي مي كنند، كمبود آب به ويژه آب شيرين است.
ايران در منطقه اي از جغرافياي زمين قرار گرفته كه كمبود آب شيرين در آن به طور كاملا محسوس است. در حال حاضر منازعاتي در جهان شكل گرفته كه از آن به جنگ آب ياد مي شود. در جهان امروز، تسلط و مديريت آب به معناي تسلط بر ثروت و قدرت است.
البته ايران از نعمت آبهاي باراني به مقدار زياد بهره مند است، ولي مشكل آن جاست كه بيش از هشتاد درصد از آب براي كشاورزي به شكل غيراصولي استفاده مي شود و بخش اعظم آن هدر مي رود. اين جاست كه مساله مديريت آب براي جهاد اقتصادي و توسعه و شكوفايي اقتصادي معنايي خاص مي يابد كه از سوي مقام معظم رهبري بر آن تاكيد شده است.
طبيعت به عنوان مخلوق و آفريده حضرت باري تعالي در قرآن بسيار مطرح شده است مثلا در بيش از ۷۵۰ آيه به پديدههاي طبيعي اشاره شده و آنها را نشانههاي خداوند معرفي كرده است.
اسلوب قرآن در توصيف طبيعت و اعجاز علمي قرآن در بيان مسايل طبيعي باعث ميشود كه انديشمندان و صاحبان علم را به حيرت و شگفتي وادارد و سر تعظيم و تسليم در برابر قدرت لايتناهي او فرود آورند.
حال بايد پرسيد كه علت بيان طبيعت در قرآن چيست و چه اهدافي را دربرميگيرد؟ يكي از اين اهداف اين است كه قرآن با بيان زيبائيهاي موجود در طبيعت و حضور شگفتيها در بطن طبيعت ميخواهد از اينان به عنوان مظاهر خلقت خدا ياد كند تا شايد كافران به خود آيند و به توحيد اقرار نمايند، مثلا در سوره مباركه انعام آيه ۱ ميفرمايد: (الحمدلله الذي خلق السموات والارض و جعل الظلمات و النور ثم الذين كفروا بربهم يعدلون: ستايش خداوندي را كه آسمانها و زمين را آفريد و روشني و تاريكي را مقرر داشت باز كافران به خداي خود شرك ميآورند)
يا در سوره مباركه احقاف آيه ۲ و ۳ ميفرمايد: (ما خلقنا السموات والارض و ما بينهما الا بالحق داجل مسمي والذين كفروا عما انذروا معرضون. قل اراءيتم ماتدعون من دون الله أروني ماذا خلقوا من الارض ام لهم شرك فيالسموات أيتوني بكتاب من قبل هذا او آثاره من علم ان كنتم صادقين).
آسمانها و زمين و آنچه بين آنهاست را جز به حق و در وقت معين نيافريدهايم و آنانكه كافرند از هرچه پند و اندرزشان كنند روي ميگردانند. بگو جز خدا همه آن بتهايي را كه به خدائي ميخوانيد به من نشان دهيد كه آيا در زمين چيزي آفريدهاند يا شركتي با خدا در خلقت آسمانها دارند براي من كتابي قبل از اين و يا يك نشانه علمي بياوريد اگر راستگو ميباشيد.
آيات قرآن درباره تمامي مسائل و مطالب مربوط به علوم گوناگون بحث نموده است و بسياري از اين موارد را به عنوان مثال در کنار ديگر حقايق يا به عنوان نشانه هاي قدرت الهي و جهت آشنايي مردم با اين پديده ها بيان کرده است. وجه اشتراک اين آيات در اين است که با پيشرفت علوم و گذشت زمان اسرار نهفته در آنها براي مردم آشکار مي گردد.
يکي از اين مسائل، بررسي پديده هاي جوي و نجومي از جمله ستارگان و خورشيد در اين آيات است. تعداد اين آيات در حد قابل توجهي است. از جمله خداوند در قرآن سوره طلاق آيه ۱۲ مي فرمايد: "الله الّذي خلق سبع سمواتٍ و من الارض مثلهنّ". خداوند کسي است که هفت آسمان را آفريد و از زمين نيز همانند آن را يعني همان گونه که آسمان ها هفتگانه مي باشند و اين تنها آيه اي از قرآن است که اشاره به زمين هاي هفتگانه مي کند، حال ببينيم منظور از اين آسمان هاي هفتگانه چيست؟
آداب و رسوم هر ملت، بیانگر اندیشه و اعتقادات آن ملّت است.با نگاه و مطالعه در رسم های یک ملّت،می توان به پشتوانه فکری و اعتقادی آنها پی برد.
مردم هر سرزمینی امور اعتقادی و مقدس خود و نیز یاد عزیزان خود را در مراسمات و رسم های خود حضور می دهند و آن را با نام و یاد شخصی عزیز و با عظمت آغاز می کنند و هر یک از جزییات رسم ها و آیین های مهم خود را با یاد آن امر مهم و گرامی همراه می سازند.