گوگل
(به انگلیسی: Google) یک شرکت سهامی عام است که در زمینهٔ جستجوی اینترنتی، رایانش ابری و تبلیغات سرمایه‌گذاری می‌کند. این شرکت توسط لری پیج و سرگئی برین تأسیس شد که هر دوی آن‌ها در دانشگاه استنفورد به عنوان دانشجوی دکترا حضور داشتند و با نام «مردان گوگل» شناخته می‌شدند.[۲][۳][۴] گوگل در ابتدا به عنوان یک شرکت خصوصی در ۴ سپتامبر ۱۹۹۸ ثبت شد و فروش اولیه سهام آن در ۱۹ اوت ۲۰۰۴ انجام شد. لری پیج و سرگئی برین و اریک اشمیت قبول کردند که به مدت بیست سال، یعنی تا سال ۲۰۲۴ در کنار هم کار کنند.[۵] هدف گوگل از آغاز «سازماندهی کردن اطلاعات دنیا و دسترس‌پذیر کردن آن‌ها برای عموم» بود،[۶] و شعار غیر رسمی شرکت (که توسط مهندس گوگل امیت پاتل ابداع شد[۷] و توسط پل بوچهیت از آن حمایت شد) «شرور نباشید» بود.[۸][۹] در سال ۲۰۰۶ شرکت به محل جدید و کنونیش در مانتین ویو، کالیفرنیا منتقل شد.[۱۰]
گوگل بر گرفته شده از واژهٔ گوگول[۱۱] که به معنی «یک عدد یک و صد صفر جلوی آن» است که نوعی شعار و در واقع مقصود موضوع است.[۱۲] بدین معنی که گوگل قصد دارد تا سرویس‌ها، اهداف و اطلاع‌رسانی و اطلاعات خود را تا آن مقدار در وب در جهان گسترش دهد.[۱۳][۱۴] گوگل به طور تخمینی دارای بیش از یک میلیون سرور در سراسر جهان است،[۱۵] و روزانه برروی بیش از یک میلیارد درخواست جستجو[۱۶]، و حدود ۲۴ پتابایت داده تولید شده توسط کاربران پردازش انجام می‌دهد.[۱۷][۱۸] نتیجه رشد سریع گوگل از بدو ثبت شدن شرکت، زنجیره‌ای از محصولات، خرید و شراکت با شرکت‌های دیگر بود. این شرکت محصولات اینترنتی سودمندی مانند سرویس ایمیل جی‌میل و شبکه‌های اجتماعی گوگل+ را به کاربران خود پیشنهاد می‌دهد. محصولات گوگل به ابزارهای رومیزی نیز توسعه پیدا کرد، با برنامه‌هایی مانند مرورگر وب گوگل کروم، سازماندهی و ویرایشگر تصاویر پیکاسا و پیام‌رسان فوری گوگل تاک. گوگل سازنده پرکاربرترین سیستم‌عامل موبایل جهان، اندروید و سیستم‌عامل گوگل کروم نیز هست.[۱۹]
الکسا اینترنت وبگاه گوگل در آمریکا (google.com) را به عنوان پربازدیدکننده‌ترین سایت اینترنت در فهرستش قرار داده‌است، همچنین وبگاه‌های گوگل در کشورهای دیگر مثل هند google.co.in (که در رتبه چهاردهم قرار دارد) به عنوان پربازدیدکننده‌ترین سایت در هند و یا google.co.uk به عنوان پربازدیدکننده‌ترین سایت در انگلیس و خیلی سایت‌های دیگر آن پربازدیدکننده‌ترین در کشور خود هستند و در فهرست برترین صد سایت دنیا قرار دارند. سایر متعلقات گوگل مانند یوتیوب (رتبه سوم در الکسا) یا بلاگر (رتبه ششم در الکسا) و اورکات نیز در این فهرست قرار دارند.[۲۰] گوگل همچنین توسط برندز به عنوان دومین برند باارزش دنیا شناخته شده‌است.[۲۱] شکل تجارت کنونی گوگل و خدماتی که ارائه می‌دهد باعث انتقاد از این شرکت در موضوعاتی مانند حریم، حق تکثیر، و سانسور شده‌است.
ریشه‌یابی
گوگل بر گرفته شده از کلمه گوگول به معنی «یک عدد یک و صد صفر جلوی آن» است که توسط میلتون سیروتا پسر خواهر ادوارد کاسنر ریاضیدان آمریکایی اختراع شده و در کتاب «ریاضیات و تخیل» نوشته شده‌است.[۲۴] هدف لری و سرگئی از انتخاب این واژه این بود تا نشان دهند قرار است ماموریتی را به اجرا رسانند که هدف آن سازماندهی انبوهی از اطلاعات وب است.[۲۵]
تاریخچه
گوگل پروژهٔ تحقیقاتی بود که در ژانویهٔ ۱۹۹۶ توسط لری پیج و سرگئی برین دو دانشجوی دکترای دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا رقم خورد.[۲۷] آن‌ها نام پروژه خود را "BackRub" گذاشته بودند زیرا موتور جستجوگر آن‌ها لینک‌های پشتیبانی سایت‌ها را بررسی می‌کرد و بر همان مبنا میزان اهمیت آن‌ها را در نتایج جستجو تعیین می‌کرد (که بعداً رتبه صفحه نامیده شد)، که در همان زمان یک وبگاه کوچک دیگری با نام RankDex با روشی مشابه کار می‌کرد. موتور جستجوگر آن‌ها ابتدا با دامنه google.stanford.edu استفاده می‌شد[۲۸] و در ۱۵ سپتامبر سال ۱۹۹۷ دامنه google.com ثبت شد[۲۹] و در سپتامبر ۱۹۹۸ در واقع اولین دفتر کار گوگل راه‌اندازی شد و این شرکت رسماً به ثبت رسید.[۱۳][۳۰] در واقع اولین دفتر کار گوگل در گاراژ خانهٔ سوزان وژکیکی در منلو پارک، کالیفرنیا قرار داشت.[۳۱][۳۲] در اوت ۲۰۱۱ گوگل اعلام کرد که بخش تلفن‌های همراه شرکت موتورولا را خواهد خرید و چند ساعت پس از اعلام، صاحب آن شد. این شرکت برای خرید سهام موتورولا مبلغ ۱۲٫۵ میلیارد دلار به صورت نقد پرداخت می‌کند و براین اساس مالکیت موتورولا موبیلیتی به گوگل واگذار می‌شود و با این خرید صاحب ۱۹ هزار کارمند جدید خواهد شد.[۳۳] به دست آوردن شرکت موتورولا، که همکار اختصاصی برای اندروید محسوب می‌شود، گوگل را قادر خواهد ساخت تا اندروید را تقویت و رقابت بین سیستم‌های موبایل را افزایش دهد. موتورولا، دارای حق امتیاز اندروید باقی خواهد ماند و اندروید نیز متن باز باقی می‌ماند. گوگل، به شرکت موتورولا به عنوان یک کسب و کار مجزا نگاه کرده و آن را به صورت جداگانه خواهد گرداند.[۳۴] از سال ۲۰۰۷ که گوگل سیستم عامل مخصوص موبایل خود اندروید را عرضه داشته روز به روز بر محبوبیت آن افزوده شده و شرکت‌های معتبر و بزرگی تلفن‌های مبتنی بر سیستم عامل اندروید گوگل ارایه کردند. بیش از ۱۵۰ میلیون دستگاه اندرویدی در سرتاسر جهان وجود دارد و روزانه ۵۵۰ هزار دستگاه بر تعداد آنان اضافه می‌شود. شرکت موتورولا که قدمتی ۸۰ ساله در زمینهٔ ارتباطات و تلفن همراه دارد یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان تلفن همراه در آمریکا است و در رقابت با شرکت‌های بزرگی چون اچ‌تی‌سی و سامسونگ کمی عقب مانده‌است.[۳۵] البته گوگل در ژانویه سال ۲۰۱۴ موتورولا را با قیمت ۲٫۹ میلیارد دلار به شرکت لنوو فروخت.[۳۶]
سرمایه و پیشنهاد اولیه عمومی‌سازی
اولین بودجه گوگل در اوت ۱۹۹۸ توسط اندی بکتولشیم، مؤسس سان مایکروسیستمز که به مقدار ۱۰۰ هزار دلار بود به گوگل داده شد، و این در حالی بود که این شرکت هنوز ثبت نشده بود.[۲۶] در سال ۱۹۹۹ در حالی که برین و پیج که هنوز در حال تحصیل بودند، به این نتیجه رسیدند که موتور جستجویی که آن‌ها به وجود آوردند وقت بسیار زیادی از امور دانشگاهی آن‌ها را اشغال کرده‌است. آن‌ها سراغ جورج بل رفتند و به قصد ترغیب، پیشنهاد فروش آن به مبلغ یک میلیون دلار را به او دادند. او این پیشنهاد را رد کرد و در مذاکراتش، ۷۵۰ هزار دلار را به آن دو پیشنهاد داد. در ۷ ژوئن ۱۹۹۹، سرمایه‌ای حدود ۲۵ میلیون دلار اعلام شد.[۳۷]
پیشنهاد اولیه عمومی‌سازی (IPO) گوگل، پنج سال بعد در ۱۹ اوت ۲۰۰۴ صورت گرفت. شرکت سهام ۱۹٬۶۰۵٬۰۵۲تایی با ارزش ۸۵ دلار برای هر سهم را پیشنهاد داد.[۳۸][۳۹] سهام به صورت یک مزایده آنلاین و منحصربه‌فرد که توسط مورگان استنلی و کردیت سویس ساخته شده بود به فروش رسید.[۴۰][۴۱] فروش ۱٫۶۷ میلیارد دلاری سرمایه‌ای بیش از ۲۳ میلیارد دلار به گوگل داد.[۴۲] بیش از ۲۷۱ میلیون سهم از سهام تحت کنترل گوگل باقی‌مانده بود و بسیاری از کارمندان گوگل میلیونرهای روی کاغذ شدند. یاهو!، یکی از رقبای گوگل، نیز سود کرد، چرا که ۸٫۴ میلیون سهم از را گوگل را تا قبل از اینکه IPO انجام شود در اختیار داشت.[۴۳]
عملکرد سهام بعد از IPO خیلی خوب پیش رفت و در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۷ به مرز ۷۰۰ دلار رسید،[۴۴] و دلیل اصلی آن فروش و درآمد بسیار بالا در قسمت تبلیغات اینترنتی بود.[۴۵] در حال حاضر کمپانی در فهرست بورس نزدکو تحت نام GOOG قرار دارد و در بورس فرانکفورت با نام GGQ1 در بازار سهام حضور دارد.[۴۶]
شرکت و کارکنان
گوگل از جهت فرهنگ شرکت‌داری غیررسمی و خودمانی خود شناخته شده‌است. در فهرست بهترین شرکت‌های برای کار در مجله فورچون، گوگل در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ در رتبهٔ اول و در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ چهارم بود.[۴۷] فلسفهٔ شرکت گوگل بر پایه اصولی خودمانی همچون «شما می‌توانید بدون شرارت پول به دست آورید»، «شما می‌توانید بدون کت و شلوار جدی باشید» و «کار کردن باید چالش‌انگیز و چالش باید شوخی و سرگرمی باشد» استوار است.[۴۸]
کارمندان
عملکرد سهام گوگل به دنبال پیشنهاد عمومی اولیه‌اش پاداش بزرگی برای کارمندان قدیمی‌اش بود.[۴۹] بعد از IPO، مؤسسان شرکت، لری و سرجئی و مدیرعامل آن اریک درخواست کردند که حقوقشان به ۱ دلار کاهش یابد. پیشنهادهایی که آن‌ها بعد از آن برای افزایش حقوق خود دادند توسط کمپانی مورد قبول واقع نشد، زیرا آن‌ها در این مدت از طریق سهام گوگل سود خود را می‌برده‌اند. تا قبل از سال ۲۰۰۴ اشمیت ۲۵۰ هزار دلار در سال و پیج و برین هر کدام ۱۵۰ هزار دلار در سال درآمد داشتند.[۵۰]
در سال ۲۰۰۷ و اوایل ۲۰۰۸ چندین مدیر اجرایی درجه یک، گوگل را ترک گفتند. در اکتبر ۲۰۰۷ مدیر امور مالی یوتیوب، گیدئون لو[۵۱] به همراه بنجامین لینگ مهندس عالی رتبه[۵۲] به فیسبوک ملحق شدند. در مارس ۲۰۰۸ شریل سندبرگ، مدیر قسمت فروش آنلاین، سمت جدید خود را در فیسبوک به عنوان مدیر اجرایی شروع کرد،[۵۳] در حالی که‌اش ال‌دیفراوی، مدیر قبلی قسمت تبلیغات، گوگل را با هدف مدیریت قسمت بازاریابی نت‌شاپز، فروشگاه آنلاین که بعدها در سال ۲۰۰۹ هی‌نیدل نامیده شد، ترک کرد.[۵۴] در ۴ آوریل ۲۰۱۱ لری پیج به عنوان مدیرعامل منتسب شد و اریک اشمیت مدیر اجرایی گوگل شد.[۵۵]
گوگل به عنوان یک عامل ترغیب، سیاستی با نام «استراحت ابتکاری» (Innovation Time Off) در شرکتش به وجود آورد، که در آن مهندسان ۲۰٪ از زمان کار خود را به پروژه‌هایی اختصاص می‌دهند که به آن‌ها علاقه دارند. تعدادی از خدمات جدیدتر گوگل از جمله جی‌میل، گوگل نیوز، اورکات و ادسنس در اصل از همین ایده به وجود آمده‌اند.[۵۶] در یکی از سخنرانی‌های دانشگاه استنفورد، مریسا مایر، معاون قسمت محصولات جستجویی گوگل، بیان داشت که نیمی از محصولات جدیدی که به نمایش درمی‌آیند همه در زمان استراحت ابتکاری به وجود آمده‌اند. در مارس ۲۰۱۱ شرکت مشاور یونیورسام اطلاعاتی نمایش داد که در آن گوگل در راس فهرست کارفرمایان ایده‌آل قرار داشت و در آن ۲۵ درصد از ۱۰۰۰۰ جوان متخصصی که در نظرسنجی شرکت کرده بودند گوگل را انتخاب کرده بودند.[۵۷]
مدیران
در حال حاضر لری پیج و اریک اشمیت و سرگئی برین اداره شرکت گوگل را بر عهده دارند. اریک اشمیت مدیر عامل و مدیر اجرایی گوگل و از اعضای مجمع گردانندگان شرکت اپل[۵۸] نیز است. برین در حال حاضر مدیر تکنولوژی شرکت گوگل است و لری پیج نیز مدیرعامل و مدیر بخش محصولات گوگل می‌باشد.
در گوگل اشخاص ایرانی نیز دارای پست‌های کلیدی و مدیریتی هستند، از جمله امید کردستانی که نایب‌رئیس ارشد بخش فروش و عملکرد جهانی در شرکت اینترنتی گوگل است.[۵۹] امید کردستانی به همراه سالار کمانگر[۶۰] ترانه رضوی،[۶۱] رضا بهفروز،[۶۲] مایک جزایری،[۶۳] شیرین اسکوئی[۶۴] و شمیم صمدی[۶۵] هشت مدیر بلندپایه ایرانی‌تبار شرکت گوگل هستند.
ساختمان اصلی گوگل در مانتین ویو، کالیفرنیا قرار دارد و با نام «گوگل‌پلکس» شناخته می‌شود. واژه گوگل‌پلکس خود آمیختهٔ دو واژهٔ گوگل و کامپلکس (به معنای مجتمع و پیچیده) است و در اینجا منظور بدین موضوع اشاره دارد که اجتماعی زیادی از ساختمان‌های گوگل در آنجا حضور دارند. سالن ورودی آنجا مزین به یک پیانو، تعدادی سرور قدیمی، و جستارهای تحقیقاتی یک پروژه برروی دیوار است. تالار ورودی آنجا مملو از توپ‌های ورزشی و دوچرخه‌ها است. هر کارمندی می‌تواند وارد قسمت تفریحی شرکت شود که دارای ماشین پایی، رختکن، لباسشویی و خشک‌کن، اتاق ماساژ، بازی‌های ویدئویی، فوتبال دستی، پیانو، میز بیلیارد و پینگ‌پنگ است. علاوه بر اتاق تفریح، در آنجا اتاق‌هایی دارای غذا و نوشیدنی نیز وجود دارد.[۶۶]
در سال ۲۰۰۶ گوگل به دفتر ۲۸٫۹۰۰ متر مربعی خود در خیابان هشتم منهتن، نیویورک سیتی منتقل شد.[۶۷] این دفتر اختصاصاً برای گوگل ساخته شده بود و هم اکنون بزرگترین تیم تبلیغاتی آن در آنجا مستقر هستند.[۶۷] در سال ۲۰۰۳ گروهی از مهندسین به آنجا اضافه شد که مسئولیت بیش از ۱۰۰ پروژه مهندسی از جمله گوگل مپ و گوگل اسپریدشیت و… را بر عهده داشتند. تخمین زده می‌شود که این ساختمان ۱۰ میلیون دلار در سال به عنوان کرایه برای گوگل هزینه برمی‌دارد و شباهت زیادی در طراحی با مرکز آن در مانتین ویو دارد، و شامل فوتبال دستی، هاکی، میز تنیس و بازی‌های ویدئویی هست. در نوامبر ۲۰۰۶ گوگل زمین کارنگی ملون در پیتسبورگ را افتتاح کرد و در آنجا برروی مسائل خرید و فروش و تبلیغات و برنامه‌هایی برای تلفن‌های هوشمند تمرکز داشت.[۶۸][۶۹] علاوه بر این‌ها، دفاتری در سراسر دنیا دارد و دفاتر آن در آمریکا نیز شامل آتلانتا، آستین، بولدر، سانفرانسیسکو، سیاتل و واشینگتن دی‌سی‌است.
گوگل به مسیری پیش می‌رود که تضمین می‌کند اعمالی که انجام می‌دهد برای طبیعت مفید هستند. در سال ۲۰۰۶ کمپانی اعلام کرد که قصد دارد صدها باتری خورشیدی نصب کرده و تا ۱٫۶ مگاوات نیروی برق تولید کند که با این میزان حداقل ۳۰٪ انرژی برق مورد نیاز فضای آنجا تأمین می‌شود.[۷۰] این سیستم، بزرگترین سیستم تولید انرژی خورشیدی‌است که تاکنون در آمریکا ساخته شده‌است.[۷۰] به علاوه، گوگل در سال ۲۰۰۹ اعلام کرد که برای کوتاه نگه داشتن حجم چمن‌زارهای اطراف گوگل‌پلکس گله‌هایی از بز را در آنجا قرار داده‌است و با این کار از احتمال آتش‌سوزی بوته‌های فصلی جلوگیری می‌کند.[۷۱][۷۲] ایده اصلی کوتاه کردن چمن‌ها توسط بزها در اصل الهام گرفته از آر. جی. ویدلار، یکی از مهندسان نشنال سمی‌کنداکتر بود.[۷۳] با این وجود، گوگل در مجله هارپر متهم به یک «انرژی خور» شد و همچنین متهم به استفاده از شعار «شرور نباشید» شد و اینکه صرفه جویی که در انرژی می‌کند در مقابل انرژی که واقعاٌ نیاز دارد و مصرف می‌کند مقدار کمی‌است و برای پوشاندن این موضوع این کار را می‌کند.[۷۴]
زیرمجموعه‌ها
گوگل تاکنون بیش از صد کمپانی بزرگ را خریداری کرده که اکثر آن‌ها در ایالات متحده و در منطقه خلیج سانفرانسیسکو واقع شده‌اند. فهرستی از مهم‌ترین این شرکت‌ها را در زیر می‌بینید:
| شماره | تاریخ خرید | کمپانی | زمینه کاری | کشور | ارزش (دلار آمریکا) | اشتقاق با | منبع |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۲ فوریه ۲۰۰۱ | دژا | یوزنت |
|
گوگل | [۷۵] | |
| ۲ | اکتبر ۲۰۰۳ | جنیوس لبز | وبلاگ |
|
بلاگر | [۷۶] | |
| ۳ | ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۴ | پیکاسا | سازماندهی تصاویر |
|
پیکاسا، بلاگر | [۷۷] | |
| ۴ | سپتامبر ۲۰۰۴ | زیپ‌دش | بررسی ترافیک |
|
گوگل مپس برای موبایل | [۷۸] | |
| ۵ | اکتبر ۲۰۰۴ | Where2 | نقشه (زمین) |
|
گوگل مپس | [۷۹] | |
| ۶ | ۱۷ اوت ۲۰۰۵ | اندروید | نرم‌افزار موبایل |
|
$۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰(تخمین)[۸۰] | اندروید | [۸۱] |
| ۷ | ۲۰ دسامبر ۲۰۰۵ | ای او ال | اینترنت پهن‌باند |
|
$۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ | [۸۲] | |
| ۸ | ۲۷ دسامبر ۲۰۰۵ | فت‌بیتز | موتور جستجوی مجازی |
|
گوگل دسکتاپ | [۸۳] | |
| ۹ | ۱۷ ژانویه ۲۰۰۶ | dMarc Broadcasting | تبلیغات |
|
$۱۰۲٬۰۰۰٬۰۰۰ | گوگل ادسنس | [۸۴] |
| ۱۰ | ۱۴ فوریه ۲۰۰۶ | میژر مپز | وبلاگ |
|
گوگل واکاو | [۸۵] | |
| ۱۱ | ۹ مارس ۲۰۰۶ | آپ‌استارتل | واژه‌پرداز |
|
گوگل داکس | [۸۶] | |
| ۱۲ | ۱۴ مارس ۲۰۰۶ | ات‌لست سافت‌ور | نرم‌افزار سه‌بعدی |
|
اسکچ‌آپ | [۸۷] | |
| ۱۳ | ۹ اکتبر ۲۰۰۶ | یوتیوب | اشتراک ویدئو |
|
$۱٬۶۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰ | یوتیوب | [۸۸][۸۹] |
| ۱۴ | ۱۳ آوریل ۲۰۰۷ | دابل‌کلیک | تبلیغات |
|
$۳٬۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ | گوگل ادسنس | [۹۰][۹۱][۹۲] |
| ۱۵ | ۱ ژوئن ۲۰۰۷ | پانورامیو | اشتراک عکس |
|
پانورامیو | [۹۳] | |
| ۱۶ | ۱۵ اوت ۲۰۱۱ | موتورولا موبیلیتی | تولیدکنندهٔ تلفن همراه |
|
$۱۲٬۵۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ | اندروید | [۹۴][۹۵] |
| ۱۷ | ۱۲ دسامبر ۲۰۱۳ | بوستون داینامیک | تولیدکنندهٔ روبات |
|
[۹۶] |
