~~آکوردئون سازی است که بر اصول زیر ساخته شده است:
هوا با فشار از میان لوله های فلزی می گذرد و صدا تولید می کند.
چه کسی آکوردئون را ساخت؟
آکوردئون طی سال های متمادی کامل شد. لوله های فلزی که بخشی از این ساز هستند، نخست در چین باستان در سازی به نام چنگ مورد استفاده واقع می شد. در قرن شانزدهم اندیشه استفاده از قاب چوبی در سازی به نام بلون قوت گرفت و این آغاز ساختن آکوردئون شد.
باز و بسته شدن این گونه بلون سبب می شود که جریان هوا، لوله ها را مرتعش کند. در نتیجه، بر کلیدهای لوله ها فشار وارد می شود و ارتعاش هوای درون لوله ها، آواهای آکوردئون را تولید می کند.
صفحه کلیدهای آکوردئون که درست مانند کلیدهای پیانو است، در قرن دوازدهم اختراع شد. نخستین سازی که پیشرو آکوردئون محسوب می شود، در سال ۱۸۲۹ میلادی، توسط مردی استرالیایی به نام دامین ساخته شد.
آکوردئون پیانویی تا پیش از سال ۱۹۱۰ برای مردم اروپا ناشناخته بود. پس از آن مردم امریکا با آن آشنا شدند و سپس به روش های گوناگونی تکمیل گردید و در سال ۱۹۳۷، در یک ارکستر سنفونیک از آن استفاده شد.
آکوردئون پیانویی در یک طرف ۱۲۰ کلید بم و در طرف دیگر ۴۱ کلید زیر دارد.
آکوردئون یکی از چندین اختراع اروپایی ها در اوایل قرن نونزدهم است. در حقیقت سازی با نام آکوردئون (accordion) اولین بار در سال ۱۸۲۹ توسط شخصی به نام Cyrill Demian در وین ارائه شد، جالب است بدانیم این ساز در ابتدا “eoline” نامیده می شد و بعدها در دست نویس های افراد به زبان های مختلف “accordion” جایگزین آن شد.
~~ساز Demian شباهت اندکی به آکاردئون های امروزی داشت: تنها یک کیبورد در سمت چپ آن قرار داشت و سمت راست به هدایت و کنترل bellow ها اختصاص داشت. خصوصیت برجسته این ساز این بود که با یک کلید می توانست یک آکورد کامل را اجرا کند، به علاوه عمل فشردن و بیرون کشیدن bellow ها آکورد دیگری را تولید می کرد و بدین ترتیب امکان نواختن دو آکورد مختلف با یک کلید، فراهم می شد.
در آن زمان مدت ها بود که در وین از ” ساز دهنی ” استفاده می شد که عملکردی مشابه با آکوردئون داشت. آکاردئون با دست چپ نواخته می شد و به عنوان یک ساز به اندازه کافی کوچک و سبک بود که مسافران آن را همراه خود به مکان های مختلف حمل کرده و در مواقع لازم به منظور همراهی با آواز مورد استفاده قرار دهند.
در سال ۱۸۲۹ شخصی با نام Sir Charles Wheatstone سازی با نام ” concertina” را ارائه کرد، که نوعی آکاردئون کوچک بود، متعاقبا در سال ۱۸۳۱ نیز Sir Charles Wheatstone سازی با نام ” flutina” را عرضه کرد. در آن دوران شهر های لندن و وین روابط موسیقیایی نزدیکی با یکدیگر داشتند و اغلب نوازندگان با فاصله زمانی کوتاهی در این دو شهر به اجراهای یکسان می پرداختند.
flutina و concertina ساختار داخلی تقریبا مشابهی را دارا بودند، اما در flutina کلیدها با دست راست کنترل می شدند در حالیکه در concertina این عمل با دست چپ انجام می گرفت. آنچه که امروز آکاردئون نامیده می شود، در حقیقت نتیجه ترکیب این دو ساز است.
با گذشت زمان ابداعات بسیاری بر روی این ساز به اجرا در آمد، از آن جمله می توان به توسعه سیستم کی بورد و مکانیسم سوئیچ کردن بر اصوات مختلف در هنگام اجرا اشاره کرد.
آکوردئون امروزه در جنوب برزیل – در Rio Grande do Sul – بیش از دیگر نواحی توسط گروههای نوازندگان محلی مورد استفاده قرار می گیرد. از نوازندگان اصلی این خطه می توان به افرادی چون : Luciano Maia, Arthur De Faria, Leonel Gomez, Edilberto Bérgamo و Renato Borgetti اشاره کرد.
