جسم 3I/ATLAS — مهمان عجیب از بیرون منظومه شمسی

در تابستان ۲۰۲۵، دانشمندان با استفاده از تلسکوپ‌های مختلف، یک جسم فضایی عجیب را کشف کردند. مسیر حرکت این جسم نشان می‌داد که از بیرون منظومه شمسی آمده و به خورشید وابسته نیست. اسم رسمی‌اش 3I/ATLAS است (خوانده می‌شود: «تری-آی اطلس») و خیلی زود توجه زیادی را به خودش جلب کرد.

3I/ATLAS دقیقاً چی هست؟

بررسی‌ها نشان داده که این جسم یک «دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای» است؛ یعنی تکه‌ای از یخ و گرد و غبار که احتمالاً خیلی وقت پیش در اطراف یک ستاره دیگر شکل گرفته و حالا از آنجا جدا شده و وارد منظومه شمسی ما شده. این سومین جسمی است که از فضای بین‌ستاره‌ای وارد منظومه شمسی شده؛ بعد از ʻOumuamua در سال ۲۰۱۷ و Borisov در سال ۲۰۱۹.

چرا این جسم این‌قدر مهمه؟

– خیلی نادره: چنین اجرامی خیلی کم پیدا می‌شن، و دیدن سومین مورد فرصتی عالی برای شناخت مواد تشکیل‌دهندهٔ ستاره‌های دیگره.- رفتار عجیب: بعضی رصدها نشون دادن که این جسم دُمش سریع تغییر می‌کنه، گاز از خودش بیرون می‌ده و مقدار زیادی آب و گاز از دست داده. این رفتارها می‌تونن اطلاعاتی دربارهٔ گذشتهٔ این جسم و محل تولدش بدن.- اندازه و سن زیاد: بعضی بررسی‌ها می‌گن که ممکنه این جسم بزرگ‌تر و قدیمی‌تر از دنباله‌دارهای معمولی باشه، که برای دانشمندان خیلی ارزشمنده چون می‌تونه اطلاعاتی از گذشته‌های خیلی دور فضا بده.

آیا این جسم ممکنه ساختهٔ موجودات فضایی باشه؟

هر وقت جسمی عجیب پیدا می‌شه، بعضی‌ها در شبکه‌های اجتماعی یا حتی بعضی پژوهشگران، احتمال «ساخته‌شدن توسط موجودات فضایی» رو مطرح می‌کنن. اما:
– بعضی دانشمندان گفتن که رفتارهای خاص این جسم ارزش بررسی دارن، ولی هنوز نمی‌شه با قطعیت گفت که منشأ غیرطبیعی داره.- ناسا و بیشتر دانشمندان معتقدن که شواهد فعلی بیشتر نشون می‌دن که این جسم طبیعی و مثل دنباله‌دارهای دیگه‌ست.- رسانه‌های معتبر هم این شایعات رو بررسی کردن و گفتن که فعلاً دلیل قوی‌ای برای فرضیهٔ فرازمینی وجود نداره.
خلاصه اینکه: فرضیهٔ موجودات فضایی جذابه، ولی تا وقتی شواهد خیلی قوی مثل ساختار مصنوعی یا سیگنال‌های عجیب پیدا نشه، جامعهٔ علمی اون رو قبول نمی‌کنه.

چه چیزهایی از این جسم یاد گرفتیم؟

تلسکوپ‌های مختلف مثل هابل و جِمینی، نور و دُم این جسم رو بررسی کردن تا بفهمن از چی ساخته شده، چقدر بزرگه و چقدر ماده از دست می‌ده.
اگه این جسم مقدار زیادی آب یا مواد آلی داشته باشه، می‌تونه اطلاعاتی دربارهٔ پخش شدن مواد سازندهٔ حیات در کهکشان بده. بررسی چنین اجرامی، مثل اینه که بدون فرستادن فضاپیما، نمونه‌هایی از جاهای دور فضا رو به‌دست بیاریم.