همه چیز درباره “جام جهانی فوتبال”

مسابقات جام جهانی فوتبال هر چهار سال یک بار توسط فیفا برگزار می‌شوند. این مسابقات از سال ۱۹۳۰ آغاز شده‌اند و در ابتدا تنها ۱۳ کشور در این رقابت‌ها حاضر شدند. جام جهانی فوتبال در حال‌ حاضر پر بیننده‌ترین تورنمنت ورزشی جهان است و نیمی از جمعیت جهان به تماشای این بازی‌ها می‌نشینند.

تاریخچه جام جهانی:

جام جهانی فوتبال که از سوی فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) برگزار می‌شود، از سال ۱۹۳۰ آغاز شده است. از آن سال تاکنون هر چهار سال یک بار این رقابت‌ها انجام می‌شوند. تنها در سال‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ این بازی‌ها به دلیل جنگ جهانی دوم برگزار نشد.

اولین مسابقه بین‌المللی فوتبال در جهان در سال ۱۸۷۲ بین اسکاتلند و انگلیس در گلاسکو برگزار شد و این مسابقه صفر بر صفر به پایان رسید. اولین تورنمنت بین‌المللی فوتبال در سال ۱۸۸۴ به نام” قهرمانی خانه بریتانیا” برگزار شد.

در اوایل قرن بیستم، فوتبال در سراسر دنیا شروع به محبوب شدن کرد. در سال‌های ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ مسابقات فوتبالی به صورت نمایشی در  المپیک برگزار شد و مدالی به ورزشکاران فوتبال داده نشد.

بعد از بنیانگذاری فیفا در سال ۱۹۰۴، این فدراسیون تلاش کرد تا مسابقات بین‌المللی فوتبال بین کشورها را در سال ۱۹۰۶ در سوییس برگزار کند. این مسابقات خیلی موفقیت آمیز نبود.

در  المپیک ۱۹۰۸ لندن مسابقات فوتبالی شکل رسمی به خود گرفت. البته در این مسابقات تنها فوتبالیست‌های آماتور شرکت می‌کردند و بیشتر حالت نمایشی داشت تا مسابقه. در آن سال بریتانیا قهرمان مسابقات فوتبال المپیک شد. این قهرمانی در المپیک ۱۹۱۲ نیز تکرار شد.

المپیک ۱۹۰۸

از آن جایی که  المپیک تنها برای فوتبالیست‌های آماتور بود، در سال ۱۹۰۹ سرتوماس لیپتون، سرمایه‌دار اسکاتلندی و بنیانگذار کارخانه چای لیپتون، مسابقات جام “لیپتون” را در تورین برگزار کرد.

این مسابقات بین تیم‌های باشگاهی برگزار شد که از کشورهای مختلف بودند. این مسابقات بعضا به عنوان اولین جام جهانی شناخته می‌شوند.

جام لیپتون

در سال ۱۹۱۴ فیفا مسابقات فوتبال در  المپیک را به عنوان مسابقات فوتبال آماتور به رسمیت شناخت و مسئولیت برنامه‌ریزی این مسابقات را قبول کرد. در سال ۱۹۲۰، ۱۳ تیم اروپایی به علاوه مصر در این مسابقات شرکت کردند و بلژیک به قهرمانی رسید. در سال‌های ۱۹۲۴ و ۱۹۲۸ اروگوئه قهرمان مسابقات فوتبال المپیک شد.

ژول ریمه، رییس فیفا در آن سال‌ها دوباره ایده مسابقات جهانی فوتبال را بازنگری کرد. در ۲۸ می ۱۹۲۸ در کنگره فیفا تصمیم گرفته شد که مسابقات جهانی فوتبال برگزار شود. فیفا، اروگوئه را به عنوان میزبان بازی‌های جام جهانی ۱۹۳۰ انتخاب کرد.

انتخاب اروگوئه باعث شد که سفر تیم‌های اروپایی به این منطقه برای بازی‌ها سخت شود زیرا این سفر برای آنها طولانی و پر هزینه بود. بنابراین اروپایی‌ها تا دو ماه قبل از مسابقات تصمیم به فرستادن تیمی نداشتند و در آخر تنها تیم‌های بلژیک، فرانسه، رومانی و یوگسلاوی در این مسابقات شرکت کردند.

به طور کلی ۱۳ کشور در این مسابقات حاضر بودند که هفت کشور از آمریکای جنوبی، چهار کشور از اروپا و دو کشور از آمریکای شمالی بودند.

اولین گل جام جهانی توسط لویسن لوران از فرانسه زده شد. فرانسه مقابل مکزیک بازی کرد و ۴ بر یک به پیروزی رسید. در بازی دوم نیز آمریکا مقابل بلژیک بازی کرد و ۳ بر صفر به پیروزی رسید. (تصویر لویسن لوران)

در فینال این رقابت‌ها اروگوئه، آرژانتین را با نتیجه‌ ۴ بر ۲ شکست داد. این بازی ۹۳ هزار تماشاگر داشت. به ‌این‌ ترتیب اروگوئه اولین قهرمان جام جهانی شد.

قهرمانی اوروگوئه در جام جهانی ۱۹۳۰

بعد از برگزاری جام جهانی، IOC و فیفا برای انتخاب تیم‌های آماتور به توافق نرسیدند و در سال ۱۹۳۲ فوتبال از  المپیک کنار گذاشته شد. در سال ۱۹۳۶ فوتبال دوباره به  المپیک بازگشت.

اولین مشکلات برگزاری جام جهانی سفرهای بین قاره‌ای و جنگ بود. تنها چند کشور آمریکای جنوبی حاضر شدند در جام جهانی ۱۹۳۴ به اروپا سفر کند. در سال ۱۹۳۸ تمام کشورهای آمریکای شمالی و جنوبی به جز برزیل و کوبا جام جهانی را تحریم کردند.

جام جهانی ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ که قرار بود در آلمان و برزیل برگزار شود به دلیل جنگ جهانی دوم لغو شد.

جام جهانی ۱۹۵۰ که در برزیل برگزار شد اولین جامی بود که بریتانیایی‌ها در آن حضور داشتند. در سال ۱۹۲۰ بریتانیا به دلیل این که نمی‌خواست با کشورهایی که با آنها در جنگ بود بازی کند، از فیفا خارج شده بود اما در سال ۱۹۴۶ دوباره به فیفا ملحق شد. اروگوئه نیز دوباره از سال ۱۹۵۰ وارد مسابقات جام جهانی شد.

در سال ۱۹۵۰ اروگوئه با شکست دادن برزیل میزبان در فینال جام جهانی دوباره قهرمان شد. این مسابقه که در ورزشگاه عظیم ماراکانا برگزار شد، “ماراکانازو” نامیده شد.

در سال‌های ۱۹۳۴ تا ۱۹۷۸، ۱۶ تیم در هر دوره از مسابقات حضور داشتند، به جز سال ۱۹۳۸ که اتریش با آلمان با یک تیم شرکت کردند. در سال ۱۹۵۰ نیز کشورهای هند، اسکاتلند و ترکیه شرکت نکردند که بازی‌ها با ۱۳ تیم برگزار شد.

بیشتر کشورها از اروپا و آمریکای جنوبی بودند و کشورهای کمی از آمریکای شمالی، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه در جام جهانی شرکت می‌کردند.

این تیم‌ها معمولا در بازی‌های اول می‌باختند. تنها تیم‌هایی که از اروپا و آمریکای جنوبی نبودند و در سال‌های اول توانستند از دور اول صعود کنند، عبارتند از: آمریکا که به نیمه نهایی جام جهانی ۱۹۳۰ راه یافت. کوبا که به مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۳۸ راه یافت، کره شمالی که به مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۶۶ راه یافت و مکزیک که به مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی ۱۹۷۰ راه یافت.

در سال ۱۹۸۲ جام جهانی با ۲۴ تیم برگزار شد و در سال ۱۹۹۸ تعداد تیم‌ها به ۳۲ تیم افزایش یافت. به ‌این‌ ترتیب کشورهای قاره‌های دیگر بیشتر در بازی‌ها حاضر شدند و موفقیت‌های بیشتری را کسب کردند.

در بازی‌های فیفا ۲۰۰۲ ، ۲۰۰ تیم در مسابقات انتخابی شرکت کردند. در جام جهانی ۲۰۱۰ این رقم به ۲۱۰ تیم رسید.

در اکتبر ۲۰۱۳ سپ بلاتر، اعلام کرد که تصمیم دارد تعداد تیم‌های جام جهانی را به ۴۰ افزایش دهد. در سال ۲۰۱۶ در زمان ریاست جیانی اینفانتینو موافقت شد که ۴۸ تیم در جام جهانی شرکت کنند. هنوز مشخص نیست که از چه سالی این قانون اعمال می‌شود.

جام جهانی فوتبال زنان از سال ۱۹۹۱ با میزبانی چین شروع به کار کرد.

گردآورنده: بردیا جلیلی، دانش آموز پایه هفتم