سیاره‌ای که روی آن زندگی می‌کنیم، یعنی کره‌ی زمین در واقع مهمترین و اصلی‌ترین منبع برای ادامه نسل بشر است. اما از آنجا که ما انسان‌ها گاه فراموش می‌کنیم که برای ادامه‌ی زندگی و حیات بر روی زمین لازم است آن را پاک و سالم نگهداریم، محیط زیست ما رو به فرسایش، تخریب و نابودی می‌رود. سالانه میلیون‌ها لیتر آب آشامیدنی به هدر رفته و آلوده می‌شود و قسمت‌های زیادی از خاک دچار فرسایش می‌شود، تولید گازهای گلخانه‌ای، پسماندهای شیمیایی و زباله‌های غیر قابل بازیافت، روز به روز زمین را بیش از پیش با خطر نابودی روبرو می‌کند.
در این میان شاید بسیاری از ما با خود بیندیشیم که تلاش تک نفره ما نمی‌تواند تأثیر ایجاد کند اما این تفکر اشتباه است هر اقدام ما می‌تواند گامی موثر در جهت بهبود شرایط محیط زیست باشد. در این جا ما به ضرورت آموزش در زمینه محیط زیست و اقدامات فردی در این زمینه خواهیم پرداخت.
آموزش در زمینه محیط زیست
برای گام ابتدایی آموزش، خانواده به عنوان مهمترین پایگاه آموزشی باید در راس توجه قرار گیرد. آموزش در زمینه محیط زیست و حفاظت از آن باید در سنین کودکی آغاز شود، تا بتوان یک فرد را طوری تربیت کرد و تحویل جامعه داد که با محیط زیست خود در صلح کامل به سر ببرد و بتواند با رعایت مسائل حفاظت زیستی جامعه را به سوی این سبک زندگی سوق دهد.
البته این بدین معنا نیست که برای افراد بزرگسال این موضوع بی‌فایده است، هر یک از ما می‌توانیم با آموزش به افراد خانواده و دوستان و آشنایان قدم موثر و مفیدی در این راه برداریم. به هر حال جامعه از همین افراد تشکیل می‌شود برای همین است که حتی آموزش یک نفر نیز مهم است.
آشنایی با بخش‌های مختلف محیط زیست
محیط زیست ما شامل آب، هوا و خاک است. هر کدام این از این بخش‌ها دارای زیرمجموعه‌های گسترده‌ای از موارد زیست محیطی است و ما در قبال تک تک این عناصر مسئولیم و باید در حفظ پاکیزگی آنها بکوشیم.
عوامل موثر آلودگی
قطعاً نام بردن تک‌تک آلودگی‌های محیط زیستی از توان این مقاله خارج خواهد بود، اما می‌توانیم در اینجا به عمده‌ترین آنها اشاره کنیم:
۱_ زباله‌ها: زباله‌ها که خود شامل زباله‌های قابل بازیافت و غیر قابل بازیافت هستند، از مهمترین عوامل آلودگی زمین به شمار می‌رود. استفاده از اشیا پلاستیکی یکبار مصرف و رها کردن پسماند آن در طبیعت نه تنها باعث آسیب جدی به خاک و گونه‌های زیستی می‌شود، بلکه جلوه‌ای زشت و نامطبوع به طبیعت می‌دهد. تفکیک نکردن زباله‌ها در منازل و آمیخته شدن زباله‌های تر، خشک، شیمیایی و گاها پزشکی باعث غیر قابل استفاده شدن زباله‌های قابل بازیافت می‌شود.
۲_ گازهای گلخانه‌ای: همانطور که می‌دانید امروزه فعالیت کارخانه‌ها، استفاده بی‌رویه از خوشبو کننده‌های شیمیایی، سوزاندن سوخت‌های فسیلی و تولید متان باعث ایجاد گازهای گلخانه‌ای شده و این گازها در جو زمین به اتمسفر زمین آسیب رسانده و با سوراخ کردن لایه اوزون سبب گرم شدن زمین و از بین رفتن منابع و گونه‌های زیستی گیاهی در زمین و همچنین آب شدن یخ‌های قطب شمال و جنوب می‌شود.
۳_ آلودگی آب‌ها: آلوده شدن آب‌ها از طریق مسموم شدن سرچشمه‌ها یا به واسطه آلوده شدن خاک یا ریختن پسماندهای شیمیایی کارخانه‌ها در آب ایجاد می‌شود و سالانه مرگ ماهیان و آبزیان بسیاری را سبب می‌شود.
۴_ آلودگی هوا: استفاده از ماشین‌های بنزینی، فعالیت کارخانه‌ها همه روزه سبب تولید مونواکسید کربن و گازهای مضر در هوا شده و سالانه علت مرگ میلیون‌ها نفر در سطح زمین است.
ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
– تفکیک زباله، ساده‌ترین و اولین کاری که می‌توانیم انجام دهیم تفکیک زباله است. تفکیک زباله های خشک، تر و شیمیایی یکی از موثرترین و بهترین راه‌ها برای آغاز محافظت از محیط زیست است.
– تا حد ممکن زباله تولید نکنیم، تا جایی که می‌شود در سفر و در زندگی از ایجاد بیهوده زباله خودداری کنیم. استفاده‌ی بی‌رویه از نایلون فریزر، خرید آب معدنی، استفاده از دستکش یکبار مصرف در کارهای خانه و غیره باعث تولید زباله بیهوده می‌شود.
– به خریدهای خود دقت کنید، از برندهایی که محصولاتشان قابلیت بازیافت دارند استفاده کنیم و از استفاده از محصولات شرکت‌هایی که با آزار دادن حیوانات یا ایجاد آلودگی های زیست محیطی اقدام به تولید می‌کنند خودداری کنیم.
– در هنگام خرید از کیسه‌های پارچه‌ای برای حمل استفاده کنید و هر جا نیاز نبود می‌توانیم از جمله‌ی “ممنون نایلون نمی‌خواهم” استفاده کنید تا نه تنها به بهبود شرایط زیست محیطی کمک کنید بلکه فرهنگی این کار را ترویج نمایید.
– از خدمات الکترونیک آنلاین استفاده کنید، علاوه بر صرفه جویی موثر در مصرف کاغذ از تردد بی مورد در خیابان‌ها و ایجاد آلودگی هوا جلوگیری کنید.
– در سفرها و تفریح هیچ اثری از خودمان باقی نگذاریم تا جایی که ممکن است زباله‌ها را به سطل زباله برسانید و از رها کردن پسماند غذا با فکر اینکه؛ برگشت پذیر هستند یا غذای حیوانات خواهند شد، چهره طبیعت را لکه‌دار و زشت نکنیم.
– از نوشتن یادگاری روی درختان و شکستن شاخ و برگ درختان ریختن، مواد شوینده در رودها و جوی‌ها و آتش روشن کردن در حریم درختان به شدت خودداری کنید و در صورت مشاهده این رفتار به اشخاص تذکر بدهیم.
کلام پایانی
حفظ محیط زیست وظیفه انسانی و مدنی ماست و ترویج این موضوع باید از طرف تک تک افراد مطلع انجام شود تا شاید این روند اشتباه را کنترل و تصحیح کنیم.
گردآورنده: سید طاها حسینی، دانش آموز پایه هفتم
۰ دیدگاه