اضطراب امتحان ؛ توصیه هایی به دانش آموزان،اولیاء محترم و معلمان گرامی(4- نقش و وظیفه اولیاء در روزهای امتحان)

مقدمه :
هنگامي كه فرد نسبت به كارآمدي، عملكرد، توانايي و استعداد خود در شرايط امتحان و يا در موقعيت هايي كه در آن ها مورد ارزشيابي قرار مي گيرد، دچار نگراني، تشويش و ترديد شود مي توان از اضطراب امتحان سخن گفت…اضطراب، نوعي احساس تعميم يافته بسيار ناخوشايند و اغلب مبهم است كه با يك يا چند احساس جسمي مانند تپش قلب، تعريق، سردرد، بي قراري، تكّرر ادرار و… همراه مي باشد. شيوه ي تربيتي والدين، انتظارات آن ها، جوّ عاطفي حاكم بر خانواده، ويژگي هاي شخصيتي والدين و طبقه ي اجتماعي- اقتصادي (1) همچنین سبک زندگی و رژیم غذایی از عوامل مهم و مؤثر در شکل گیری و زیاد شدن اضطراب امتحان دانش آموزان است که در این مقاله نسبت به  نقش و وظایف اولیاء ( پدر و مادر) دانش آموزان اشاره ای مختصر خواهیم داشت.  

( مطلب زیر برگرفته از مقاله منتشر شده توسط اداره مشاوره شهر تهران بوده که ضمن ویرایش متن ، اضافه و کاستن مطلب نیز نسبت به متن اصلی، اعمال شده است.) (2)

1- پرهیز از دامن زدن به اضطراب ، ترس و هیجان زدگی فرزندان : پدران و مادران در روزهای امتحان وظایف و نقش های خاصی را بر عهده دارند. آنان ضمن آماده کردن شرایط روانی ، اجتماعی وفیزیک مناسب برای فرزندشان ، نباید اضطراب و هیجان زدگی آنان را افزایش دهند. اولیاء دانش آموزان باید به گونه ای رفتار کنند که ضمن اینکه نشان می دهند روزهای امتحان باید با تلاش و کوشش مضاعف همراه باشد ، به هیچ وجه نباید آن را با اضطراب ، نگرانی و دستپاچگی همراه کنند. والدین باید با خونسردی و آرامش ، امّا با عزمی راسخ و مصصم ، با مسأله امتحانات فرزندان خود مواجه شوند. از این رو ازپرسش های مکرّر  و تذکرات زیاد  در مورد وضعیت فرزند خود  در امتحان باید اجتناب نمایند.
گاهي سخت گيري بيش از حدّ والدين و شيوه ي انضباطي خشك و انعطاف ناپذير آن ها علّت اساسي ايجاد اضطراب در دانش اموزان است.(2)

2- توجه به جوّ عاطفی خانواده : در روزهای امتحان باید بر حفظ جو ملاطفت آمیز خانواده تأکید بیشتری شود. از طریق ابراز لطف بسبت به یکدیگر و به خصوص اظهار احترام و محبت پدر و مادر نسبت بهم ، می توان جوّ عاطفی خوبی را بر خانه حاکم کرد. 

3- کنترل رفت و آمدهای خانوادگی و مهمانی :  رفت و آمدهای فامیلی و مهمانی ها باید درمدّت زمان برگزاری امتحانات کنترل و محدود شود. حتیّ المقدور بهتر است از برگزاری مهمانی در این ایّام (به خصوص در شب امتحان) اجتناب کنیم. 

4- تنها نگذاشتن فرزندان در خانه : نباید به انگیزه امتحان ، فرزندان خود را تنها گذاشت. شاید برخی اولیاء تصور کنند که فرزندشان هنگام امتحان در خانه در تنهایی تمرکز بهتری داشته و یادگیری قوی تر خواهند داشت. در حالی که تنهایی بچه ها در خانه بدون حضور مادر و یا پدر؛ آفت دلتنگی ، بی حوصلگی و خستگی ، حواس پرتی و پرداختن به کارهای غیر درسی را بیشتر به همراه دارد.

5- مراقبت از شرایط فیزیکی محل مطالعه امتحان : در مورد دما ، هوا و نور پدر و مادر باید مراقبت های لازم را برای رعایت استاندردهای فضای مطالعه فرزندشان را اعمال کنند. اتاق باید به گونه ای باشند که ضمن داشتن دما و نور مناسب ، به حدّ کافی در معرض جریان هوای تازه نیز قرار بگیرند. گاه کمبود اکسیژن در اتاق موجب خواب آلودگی و یا حداقل باعث افت عملکرد فعالیت های ذهنی دانش آموز می شود.

6- توجه به تغذیه دانش آموزان در زمان در طول سال و به خصوص در زمان برگزاری امتحانات : به دلیل اضطراب امتحان، میل به غذا در برخی از دانش آموزان کاهش پیدا کرده و یا با عجله غذا می خورند که این روش هم برای سلامتی دانش آموز آسیب زاست و هم تأثیر منفی بر روی عملکرد درسی او خواهد داشت. لذا پدر و مادران بدون رفتار های وسواسی و یا اجبار و اکراه، با تشویق و در صورت وجود مشکل با فرزندش ، با کمک گرفتن از متخصص تغذیه ، باید برنامه غذایی کاملی را برای او در نظر داشته و اعمال نمایند. غذاهای حاوی لبنیات ( به خصوص شیر) و در صورت امکان کشمش و عسل را در تمام فصول سال ، به ویژه در فصل امتحانات در رژیم غذایی فرزند محصل قرار دهید.
———————————————————————————————
مأخذ :

1-كياني، اردشير؛ (1389)، مهارت هاي تحصيلي، تهران، وراي دانش، چاپ پنجم.

2-استفاده از مقاله منتشر شده توسط اداره مشاوره شهر تهران با ویرایش متن و اضافه و کاستن مطلب در متن توسط؛ دفترمشاوره فرهنگی موسسه دانش(ج. ابراهیمی)