جلوگیری از انتقال ترس های والدین به کودک

به مناسبت زلزله های اخیر ؛ جلوگیری از انتقال ترس های والدین به کودک

ترس یک حس عادی است که از زمان تولد در فرد وجود دارد.

شما می خواهید که بچه شما عادت های خوب شما را فرا بگیرد. اما ترس ها و نگرانی های تان را چطور؟ خیلی از والدین ممکن است متوجه نشوند که به صورت ناخواسته نگرانی ها و ترس های خود را به بچه ها منتقل می کنند. حالا این ترس می تواند از سفر هوایی، ارتفاع و یا حوادث باشد یا اینکه به صورت اضطراب در مورد مسایلی همچون پول و مهارت های اجتماعی نمایان شود.

جلوگیری از انتقال ترس های والدین به کودک:
کارشناسان معتقدند که کودکان به آنچه والدین آنها انجام می دهند و می گویند، واکنش نشان می دهند. حال چه عادت های خوب والدین باشند که می خواهند بچه هایشان را تشویق به انجام آنها کنند وچه عادت های بدی  که والدین نمی خواهند بچه هایشان آن ها را داشته باشند. دکتر جان مک گریل می گوید: «بچه ها تا هشت سالگی به تمامی تجربیات خود شناخت داشته  و آن ها را به هم ربط می دهند. کودکان تجربیات را در ناخودآگاه خود و به تعبیر دیگر کامپیوترهای درونی شان برنامه ریزی می کنند.» از جمله این تجربیات ترس هایی است که یادگرفته گرفته شده است. این ترس های یادگیری شده در ذهن کودکان باقی می مانند. یادگیری می تواند از طریق اشاره های شفاهی و غیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شفاهی والدین به بچه ها شکل بگیرد. مثلا ممکن است بچه ها در مورد مواد مخدر وقتی که والدین به آنها می گویند که به پارک نروند چون ممکن است مواد مخدر آنجا باشد یا وقتی که پدر و مادری رفتار مضطربانه ای در مورد مواد مخدر دارند، بفهمند و یاد بگیرند.

بهترین راه برای جلوگیری از اینکه بچه ها ترس ها و نگرانی های شما را فرا بگیرند، شناخت و سنجش ترس های خودتان به عنوان پدر، مادر و… است. پزشکان می گویند که والدین باید یک سطح مشخصی از خود آگاهی را نسبت به خود و فرزندنشان داشته باشند.  داشته باشند. 

البته این مهم ترین بخش است. برای اینکه گاهی اوقات ترس به حدی ریشه دوانده که به سختی قابل تشخیص است یا ممکن است برای همه به غیر از شما کاملا غیرمنطقی باشد. یک راه غلبه بر این مشکل این است که والدین کودک از یکدیگرسوال کنند تا به رفتار بچه دقت داشته باشند که آیا بچه شان نگرانی ها و ترس های آنها را فرا می گیرند. ممکن است یکی از خویشاوندان نزدیک هم بتواند در این زمینه کمک زیادی بکند.

جلوگیری از ترس کودکان

حس ترس همیشه عادی نیست و گاهی اوقات ممکن است برای فرد دردسر ساز باشد

دکتر کلودی گولد از بیمارستان نیوتون ولزلی در ماساچوست می گوید اینکه والدین در مورد ترس های خود  برای بچه ها صحبت کنند و به آن اعتراف کنند، اشکالی ندارد. اگر می توانید ترس خود را به زبان بیاورید. مثلاً بگویید که از پرواز کردن می ترسید. به بچه خود توضیح دهید که این برای شما خوب نیست و راه هایی برای کنار آمدن با آن پیدا کرده اید. بگویید که این چیز خیلی ترسناکی نیست. این پزشک می گوید که اگر ترس شما به حدی است که حتی نمی توانید درمورد آن حرف بزنید، بچه شما خودش رفتارتان را مشاهده کرده و نسبت به آن آگاه می شود.

دکتر دبی پینکاس هم معتقد است که اشاره به ترس هایتان چه ترس های منطقی و چه غیرمنطقی بهترین راه کمک به فرزندانتان خواهد بود. «بچه ها نیاز دارند تا ببینند که شما چطور این ترس را کنترل می کنید. حتی اگر این ترس چیزی است که نسبت به آن باید مضطرب شد. این اضطراب موروثی است. اگر بچه شما استرس واضطراب را ببیند، ممکن است براساس آن واکنش نشان دهند.»

گاهی اوقات والدین متوجه می شوند که بچه های آن ها یکی از ترس های آنها را گرفته اند. پزشکان می گویند که هراندازه زودتر والدین متوجه این موضوع شوند، سریع تر برای حل آن می توانند اقدام کنند. برای اینکه اضطراب اغلب اوقات تحت تاثیر این که اشخاص چه احساسی دارند شکل می گیرد. والدین نیاز دارند تا به بچه های خود کمک کند تا بر ترس های خود با نگاه به موقعیت هایی که می توانند در آنها ریسک های مناسب بکنند، غلبه کنند و کاری کنند که بچه ها با ترس های خود مبارزه کنند. شاید آنها همیشه در این زمینه موفق نباشند ولی حداقل تلاش خود را انجام داده اند. چنین چیزی اعتماد به نفس آنها را هم بالا برده و شجاعت بیشتری در آنها ایجاد می کند.

متوقف کردن ژن ترس

اگر فرزند شما ترس خاصی دارد چه آن را از شما به ارث برده چه نبرده، منفی گرایی نکنید و این ترس را به عنوان یک موضوع مایه شرم و خجالت به روی او نیاورید. به تجربیات او ارزش دهید و کاری کنید که بتواند ترس خود را بفهمد و آن را کنترل کند. خودتان را نسبت به این ترس بچه ناراحت نشان ندهید. اضطراب شما در مورد رفتار او تنها استرس او را بیشتر می کند. سعی کنید آرام باشید.

یک تمرین برای کنترل ترس ( شیوه حساسیت زدایی تدریجی بر مبنای نظریه رفتارگراها)

بایدبهترین راه را برای کمک به بچه خود پیدا کنید. یک راه برطرف کردن ترس؛ مواجه کردن تدریجی ، کنترل شده  و آرام  فرد با موقعیت ترس آور است که در روان شناسی به آن حساسیت زدایی تدریجی گفته می شود. برای نمونه  اگر بچه ای از سگ یا گربه  می ترسد،کم کم او را با سگ آشنا کنید تا ترس او کنترل شده و کاهش یابد. مثلاً ابتداءً تصویر آن حیوان را از دور به او نشان دهید،  بعد آن تصویر و چهره آن را کمی نزدیک و نزدیک تر کنید و بعد به صورت تدریجی و با فاصله آن حیوان را به صورت عروسک در اختیار بچه بگذارید. بعد از این مرحله حیوان واقعی را از دور به کودک نشان دهید و سپس او  را کم کم به آن حیوان نزدیک و نزدیک تر کنید تا اینکه نهایاً کودک خودش آن حیوان را به آرامی لمس و نوازش کند.

دکتر پینکاس می گوید: «بچه ها از والدین جدا هستند. هرچه والدین از نظر احساسی خودشان را از آنها دورتر کنند بیشتر می توانند به بزرگ شدن آنها کمک کنند.»

جمع بندی و ویرایش توسط دفتر مشاوره موسسه فرهنگی دانش ( ج . ابراهیمی )