امنیت روانی 10 ( بخش سوم: نظریات روان شناسان / قسمت اول: نظریه اریکسون )

«« احساس ایمنی مهم‌ترین سنگ بنای شخصیت آدمی است. در اولین مرحله رشد، درگیری و مبارزه میان امنیت خاطر و احساس ناامنی، مهمترین مسأله‌ای است که کودک با آن روبه رو است. او همیشه به طور فطری در جست و جوی آرامش است.

او باید در کنار مادر احساس ایمنی را به دست آورد. اولین رابطه عاطفی اگر خوب برقرارشود، برای کودک یک ایمنی است که اعتماد به دنیای بیرونی را میسر می سازد. احساس ایمنی شرط هر نوع پیشرفت بعدی است. »»

مبحث: روانشناسی
عنوان اصلی: امنیت روانی
عنوان فرعی: نشانه ها و خصوصیات
عنوان فرعی تر : نظریات روان شناسان /اریک اریکسون

نظریات روان شناسان درمورد اساس و شکل گیری امنیت روانی

نظریه اریکسون:

اریکسون عقیده داشت که افراد در هر مرحله، با یک تضاد روبرو می‌شوند که نقطه عطفی در جریان و پروسه رشد خواهد بود. به عقیده اریکسون، این تضادها در به وجود آوردن یک کیفیت روانی  مانند احساس ناکامی متمرکز هستند. در خلال این دوره، هم زمینه برای رشد شخصی بسیار فراهم است و هم از سوی دیگر، برای شکست و ناکامی.

نخستین مرحله نظریه رشد روانی – اجتماعی اریکسون تحت عنوان اعتماد در برابر بی‌اعتمادی، بین تولّد تا یک سالگی پدید می‌آید و  رشد اعتماد در او به کیفیت و قابلیت اطمینان کسی که از او پرستاری می‌کند(مادر و یا…) بستگی دارد. اگر اعتماد به نحو موفقیت‌آمیزی در کودک رشد یابد، او در دنیا احساس امنیت خواهد کرد. اگر پرستار ناسازگار، پس زننده یا از نظر عاطفی غیرقابل دسترس باشد، به رشد حس بی‌اعتمادی در کودک کمک می‌کند. عدم توفیق در رشد اعتماد، به ترس و باور این که دنیا ناسازگار و غیرقابل پیش‌بینی است منجر می‌گردد.

برپایه نظریه اریکسون این مرحله بنیادی‌ترین مرحله در زندگی است. به دلیل آن که نوزاد به طور کامل وابسته است،کودک در این مرحله کاملاً ناتوان و وابسته است. او برای بقای خود نیازمند است که به محیط خود اطمینان داشته باشد و احساس امنیت کند. برای کودک این احساس اساسی‌ترین شرط رشد و سلامت روانی و شادابی اوست. احساس ایمنی مهم‌ترین سنگ بنای شخصیت آدمی است. در اولین مرحله رشد، درگیری و مبارزه میان امنیت خاطر و احساس ناامنی، مهمترین مسأله‌ای است که کودک با آن روبه رو است. او همیشه به طور فطری در جست و جوی آرامش است. هنگامی که در محیط رشد، هیجان، ترس، بی‌توجهی، بد رفتاری و ناراحتی‌هایی مانند آن باشد، کودک با تجربه‌هایی روبه رو می‌شود که نتیجه‌اش ناامنی و عدم اعتماد است؛ اما محیطی که سلامت جسمی و تغذیه کافی و به کارگیری حواس و حرکات و احساس آرامش طفل را فراهم کند، باعث ایجاد امنیت و حس اعتماد در کودک خواهد شد. کودک در این مرحله معمولاً نخستین رابطه را با مادر برقرار می‌سازد. او باید در کنار مادر احساس ایمنی را به دست آورد. اولین رابطه عاطفی اگر خوب برقرارشود، برای کودک یک ایمنی است که اعتماد به دنیای بیرونی را میسّر می سازد. نکته مهم دیگر این است که احساس ایمنی شرط هر نوع پیشرفت بعدی خواهد بود.
—————————————————————————————————–
*منابع:

 – دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی. 
– پارسا، محمد. (1378). انگیزش و هیجان. (چاپ 2). تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
– سیف، سوسن وهمکاران. (1379). روان‌شناسی رشد. (چاپ دهم). تهران: انتشارات سمت.
– شاملو، سعید. (1378). بهداشت روانی. (چاپ 13).تهران: انتشارات رشد.
– کریمی، یوسف. (1377). روان‌‌شناسی شخصیت. (چاپ هفتم). تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
– منصور، محمود و دادستان. (1376). روان‌شناسی ژنتیک2.(چاپ سوم).تهران: انتشارات رشد.

*انتخاب مطلب و ویرایش توسط : دتفرمشاوره موسسه فرهنگی دانش ( ج . ابراهیمی)