موضوعات

مهارت های زندگی (30) فصل پنجم؛ انواع موضوعات و سطوح مختلف مهارت های زندگی/ قسمت هفتم : شناخت فشار عصبی و مهارت مقابله با آن( 1- مقدمه ؛ تعریف)

مقدمه :
زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و روانی بسیاری همراه است. اگر این فشار‌ها بیش از حد به طول بینجامد، بر زندگی افراد تأثیر منفی می‌گذارد و زمینه ساز بروز مشکلات جدّی می‌شود. با آموختن این مهارت افراد هیجان‌های مثبت و منفی را در خود و دیگران می‌شناسند و سعی می‌کنند واکنشی نشان دهند که این عوامل مشکلی برای آن‌ها ایجاد نکنند.

مبحث: فرهنگی پرورشی
عنوان اصلی: مهارت های زندگی
عنوان فرعی: توضیح مهارت شناخت و مقابله با فشار عصبی
عنوان فرعی تر : تعریف

تعریف فشار عصبی ( stress) :

– استرس‌ عبارت‌ است‌ از واکنشهای‌ فیزیکی‌، ذهنی‌ و عاطفی‌ که‌ در نتیجه‌ تغییرات‌ و نیازهای‌ زندگی‌ فرد، تجربه‌ می‌شوند. تغییرات‌ می‌توانند بزرگ‌ یا کوچک‌ باشند.

– فشار روانی، تـَنیدگی یا اِستـِرس در روان‌شناسی به معنی فشار و نیرو است و هر محرکی که در انسان ایجاد تنش کند، استرس زا یا عامل تنیدگی نامیده می‌شود. استرس یک فشار روانی و احساسی بیش از حد تحمل فرد است.

– تنش ایجاد شده در بدن و واکنش بدن را تنیدگی می‌گوییم به عبارتی هر عاملی موجب تنش روح و جسم و از دست دادن تعادل فرد شود، تنیدگی‌زا است. هنگام وارد شدن استرس بدن واکنش‌هایی از خود نشان می‌دهد تا تعادل از دست رفته را بازگرداند که این عمل استرس است.

– تنیدگی واکنشی است که در فرد در اثر حضور عامل دیگری به وجود می‌آید و قوای فرد را برای روبه‌رو شدن با آن بسیج می‌کند و ارگانیزم (یا موجود زنده) حالت آماده باش پیدا می‌کند.
– استرس را همان فشار عصبی  حالتی است  که انسان در مقابل محرک های ناسازگار بیرونی از خود بروز می دهد.       


– در تعریفی دیگر استرس پاسخی است که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت با وضعیت عادی بصورت رفتاری روانی یا جسمانی از خود بروز می دهد. در این تعریف استرس عبارت است از عکس العمل های فرد در مقابل عوامل و موقعیت های تهدید کننده در محیط.
در تعریفی دیگر استرس به مجموعه واکنش های عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و غیر منتظره خارجی یا به عبارتی ساده تر اخلال در سیستم سازگاری و تطبیق بدن آدمی با محیط خارجی تعریف می شود. از دیدگاه این تعریف هر گاه تعادل و سازگاری ارگانیسم به علت عوامل مخل خارجی از میان می رود فرد دچار استرس می شود. به عنوان مثال زمانی که نتایج ارزشیابی عملکرد برای یک کارمند بسیار مهم هستند و در ضمن او اطمینان ندارد که در آن موفق خواهد بود یا خیر دچار فشار عصبی می شود. ذکر چند نکته در مورد استرس و فشار عصبی، ضروری به نظر می رسد.

 

*در یک جمع بندی و به طور خلاصه می توان گفت : استرس واکنش فیزیولوژیک بدن در مقابل هر تهدید، تغییر یا فشار بیرونی و درونی است که تعادل روانی فرد را بر هم می زند. فشار عصبی شماری از اختلالات را که با علائم جسمی واقعی مشخص می شوند را به وجود می آورد. این اختلالات عبارتند از بیماری های قلبی – عروقی- آسم – ایدز- سردرد – التهاب معده و …

 

 

**دو تفاوت :

  • استرس را لزوماً نباید به عنوان یک پدیده منفی در نظر بگیریم. میزانی مشخص از استرس که برای فرد، سازنده و محرک باشد استرس مفید است و نباید از آن هراس داشت. آنچه باید کنترل و با آن مقابله شود استرس های مضر و مخل است.         

  • استرس به مفهوم اضطراب نیست. زیرا اضطراب جنبه روانی دارد در حالی که استرس صرفاً حالتی روانی نیست و جنبه روان – تنی دارد.

»»» ادامه دارد
»»» در مقاله بعدی ؛ عوامل ایجاد کننده استرس عنوان خواهد شد.
———————————————————————————————————————
 ویرایش توسط : دفتر مشاوره موسسه فرهنگی دانش.

دیدگاه‌های این مطلب