مهارت های زندگی (25) فصل پنجم؛ انواع موضوعات و سطوح مختلف مهارت های زندگی/ قسمت ششم : توضیح مهارت ارتباط موثر (1- مقدمه : تعاریف،اهمیت، هدف،عناصروابزار ارتباط)

«« با کسب این مهارت، افراد می‌آموزند برای درک بهتر دیگران، به شیوه‌ای درست، به صحبت‌های آن‌ها گوش دهند. همچنین فرد بتواند نیاز‌ها و احساسات خودش را با دیگران در میان بگذارد تا هم نیازهای دیگران و هم نیازهای خودش برآورده شود و در نتیجه ارتباطی رضایتبخش شکل گیرد. »»

مبحث: فرهنگی پرورشی
عنوان اصلی: مهارت های زندگی
عنوان فرعی: توضیح مهارت ارتباط موثر
عنوان فرعی تر : کلیات و تعاریف

مقدمه
ارتباط از مولفه های اصلی زندگی اجتماعی است. مهارت برقراری ارتباط موثر یکی از مهم ترین پیش بینی کننده های سلامت روابط بین فردی بشمار می رود. از عوامل موثر در بهداشت روان انسان ها، توانايي برقراري ارتباط مناسب و موثر با ديگران است. در يك ارتباط مناسب، اطلاعات شناختي و هيجاني به نحو صحيح بين انسان ها جريان مي يابد و موجب رشد فردي و اجتماعي مي گردد. اگر بخواهيم براي فردي كار مثبتي انجام دهيم بايد نيازهاي او را در نظر بگيريم. انسان ها نياز دارند كه افكار و احساسات خود را بيان نمايند و بدانند به آنها گوش فرا داده مي شود و جدي گرفته مي شوند. ارتباط مناسب مي تواند منبع مهمي از حمايت هاي خانوادگي و اجتماعي را براي فرد به فراهم آورد.

تعریف ارتباط
ارتباط عبارت است از فرایند ارسال و دریافت پیام. با توجه به این تعریف هر ارتباطی مستلزم حضور دو یا چند نفر می باشد. هدف اصلی از برقراری ارتباط، انتقال پیام است. این پیام می تواند بصورت کلامی یا غیرکلامی منتقل شود. هرگونه اشکالی در انتقال پیام می تواند باعث اختلال در ارتباط گردد.

اهمیت ارتباط
برقراری ارتباط اولین ضرورت یک زندگی اجتماعی است. ارتباط پديده ای است که طی آن اطلاعات منتقل می گردد. اگر اطلاعات به نحوی انتقال يابدکه در ذهن فرستنده وگيرنده، يک معنی واحد شکل بگيرد، می توان گفت ارتباط کامل بود ه است.
ارتباط امری اجتناب ناپذير است وکليه اجزای جهان خواسته يا ناخواسته با يکديگر ارتباط برقرار می کنند. ارتباط حتی درسکوت و بين اجزای بی جان نيز وجود دارد. کليه اجزای پيرامون ما با ما در ارتباطند و پيام هايی را به ما منتقل می کنند. ارتباط موثر لازمه رشد اجتماعی است.

در هر ارتباط پنج عامل وجود دارند:
1- فرستنده: ارسال کننده اطلاعات
2- گيرنده: دريافت کننده اطلاعات
3- راه ارتباطی: مسيری که اطلاعات درآن جريان می يابد.
4- پيغام: اطلاعاتی که بايدمنتقل شود.
5- معنی: مجموعه ای از مفاهيم شناختی وعاطفی که با دريافت اطلاعات در ذهن شکل میگيرد.

هدف ارتباط
هدف اصلی هرارتباط انتقال صحيح وکامل معنی است. معنی يک مفهوم درونی است که در ذهن افراد جای دارد. عوامل متعدد فردی مانند فرهنگ، سطح تحصيلات، تجربيات، حالات عاطفی، توقعات وپيش فرض ها و غيره برمعنی که از اطلاعات دريافتی در ذهن فرد شکل می گيرد اثر می گذارد. بنابراين مجموعه واحدی از اطلاعات می تواند در ذهن افراد مختلف معانی متفاوتی ايجادکند. اين مسئله اهميت مسئوليت فرستنده و گيرنده را افزايش می دهد چراکه آنها علاوه بر انتقال اطلاعات، مسئول انتقال صحيح وکامل معنی ازذهنی به ذهن ديگر هستند و بايد در اين ارسال و دريافت هردو تلاش کنند. ارتباطی مناسب است که درذهن فرستنده وگيرنده معنی مشابهی ازاطلاعات منتقل شده ايجادکند. هرچه اين تشابه بيشتر باشد، ارتباط کاملتر و نتيجه آن به هدف نزديکتر است.

عناصر اصلی ارتباط
ارتباط شامل دو عنصر اصلی کلامی و غیرکلامی است. عناصرکلامی ارتباط شامل محتوای کلام و فرایند بیان آن می گردد. این فرایند شامل چگونگی شروع صحبت، نحوه جمله بندی، ملاحظات موقعیتی و چگونگی جمع بندی و ختم ارتباط می باشد.
عناصر غیرکلامی ارتباط را می توان مقوله هایی همچون تن صدا، آهنگ صدا، تماس چشمی، حالات چهره ای، ژست ها، حالات بدنی و گوش دادن نام برد.

ابزار ارتباط
در هر ارتباطی می توان از دو ابزار کتبی و شفاهی کمک گرفت و در کنار آنها وجوه مختلف ارتباط کلامی وغيرکلامی را مدنظر داشت. گوش دادن فعال، از ابزارهاي ضروري در برقراري يك ارتباط موفق است. شنوندة فعال علاوه برگوش ها، از چشمهايش نيز بهره مي گيرد زيرا در گوش دادن فعال نه تنها باید به وجوه كلامي بلكه به وجوه غيركلامي ارتباط دقت نمود. گوش دادن فعال يك مهارت است، بايد آن را آموخت و بكارگيري آن را تمرين نمود.
»»» ادامه دارد »»»