موضوعات

مهارت های زندگی (23) فصل پنجم؛ انواع موضوعات و سطوح مختلف مهارت های زندگی/ قسمت چهارم : توضیح مهارت همدلی

همدلی

«« در این مقاله مهارت همدلی با عناوین ؛ تعریف و توصیف مهارت همدلی ، معیاری برای سنجش سطح توانایی افراد در مهارت همدلی ، كاربرد و نتايج همدلي ، گامهاي همدلي ، موانع همدلي ، مراحل همدلي ،  تمرين بيشتربرای مهارت همدلی مورد بحث . تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. »»

مبحث: فرهنگی پرورشی
عنوان اصلی: مهارت های زندگی
عنوان فرعی: توضیح مهارت همدلی

الف) تعریف و توصیف مهارت همدلی:

مهارت همدلي يعني توانایی ورود به دنیای فردی دیگر.

اینکه به وضوح بتوانیم احساسات او در آن لحظه ومعنی آن احساسات را درک کنیم و بتوانیم به روشی با او ارتباط برقرار کنیم که او احساس کند درک شده است.
همدلی یعنی اینکه بفهمید طرف مقابل از چه دردی رنج می کشد، خود را جای او بگذارید.
همدلی کردن یعنی درک احساسات و هیجانات دیگران و دیدن دنیا از دریچه چشمان آنان.

همدلي يعني به احساسات ، نيازها، تقاضاهاي ديگران توجه داشتن ، به اين احساسات و نيازها و تقاضاها احترام گذاشتن و نگران آنها بودن. پذيرش آنها همانگونه كه هستند. همدلي يعني توان فهم عقايد و باورهاي ديگران.

این مهارت در دل مهارت خودآگاهی و هسته اصلی ارتباط است.

پیش فرض همدلی کردن؛ فهم و درک دیگران است. تا وقتی که تعریفی از احساس شکست یا دلتنگی نداشته باشید نمی‌توانید طرف مقابلتان را همراهی کنید، اما وقتی این احساسات را می‌شناسید و در دیگران شناسایی می‌کنید در واقع مثل این است که خودتان احساسات این چنینی را تجربه کرده‌اید. علاوه بر این اگر شما با کسی همدلی کنید مشکلاتش را از زاویه‌ای دیگر خواهید دید و احتمالا راه‌حل‌هایی را ارائه می‌دهید که شاید به ذهن او خطور هم نکرده باشد.

ب) معیاری برای سنجش سطح توانایی افراد در مهارت همدلی:

ما زمانی همدلی کرده ایم که بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که فرد را در یک فضای سالم و غیر تهدید کننده(غیر داورانه) قرار دهیم تا او بتواند احساسات و افکارش را که برایش اهمیت دارد را ابراز کند.

ما هنگامی همدلی شده ایم که بتوانیم معنای سطحی کلمات و معنای زیرین آنها را به همراه احساسات همراه با پیام را شناخته و درک کنیم

اگر می‌خواهید ببینید شما این مهارت را می دانید یا خیر، بهتر است خیلی صادقانه ببینید این پنج مورد در زندگیتان چقدر وجود دارد. می‌توانید از یک دوست نزدیک، والدین یا همسرتان در این خصوص سوال کنید.
*مواردی که در بررسی خودتان برای همدلی باید مد نظر بگیرید، از این قرار است:
1- توانایی علاقه‌مندی به دیگران را دارم.
2- تحمل افراد مختلف را دارم.
3- در رفتارم با دیگران پرخاشگری کمی دارم.
4- می‌توانم دوست یابی داشته باشم و شخص دوست داشتنی‌ای هستم.
5- برای دیگران احترام قائل می‌شوم.
صادقانه جواب دهید و اگر در مهارت همدلی هنوز تبحر پیدا نکرده‌اید، کمی تمرین کنید و سعی کنید در زندگیتان فرد همدلی باشید.

ج) كاربرد و نتايج همدلي:

1- همدلي ارتباط بين فردي، افراد را تقويت مي كند. برای نمونه؛ همدلی رابطه شما را با خانواده مستحکم می‌کند، اجازه می‌دهد آنها را درک کنید و آنها نیز شما را بفهمند.

2- افزايش احساس درك شدگي و رهايي از تنهايي، حمايت اجتماعي، علاقه اجتماعي

3- افزايش احترام و اعتماد .

4- افزايش مسئوليت پذيري و ايثار .

5- كاهش بيماري هاي روان تني ، افسردگي و …

6- توانمندي جامعه

7- عامل رشد: همدلی ما را رشد می‌دهد و روحمان را عمیق‌تر می‌کند.

 

د) گامهاي همدلي :

1- پرهيز از قضاوت و ارزيابي طرف مقابل و استفاده از قضاوت معلق.

2- گوش كردن.

3- درك نياز ها و توانمنديهاي طرف مقابل.

4- تحمل افراد مختلف و مخالف و پذيرش آنها همانگونه كه هستند.

5- دوست داشتني شدن.

6- خود را جاي ديگران بگذاريم.

7- تحمل آراء مخالف.

8- احترام قائل شدن براي ديگران.

9- دوست داشتن ديگران بدون قيد و شرط.

 

هــ) موانع همدلي :

1- برچسب زدن.

2- قضاوت و پيشداوري كردن.

3- درشت نمايي.

4- ريز نمايي.

5- نصيحت كردن.

6- سرزنش كردن.

7- غفلت كردن.

8- به رخ كشيدن.

 

و) مراحل همدلي :

1- تسهیل :

عملیات فراهم سازی یک اتمسفر سالم و غیر تهدید کننده که در آن افراد بتوانند افکارشان و احساساتی که برایشان اهمیت دارد را به راحتی بیان کنند.

توجه کردن:

-شما آماده اید و می خواهید که گوش کنید

-این فرآیند ابتدا غیرکلامی بوده

-بایستی به حریم روان شناختی فرد توجه کرد.

پذیرش:

-به خاطر داشته باشید که مردم تمایل ندارند به دلیل ترس از مورد قضاوت واقع شدن صحبت کنند.

به فرد مقابل به عنوان یک فرد احترام بگذارید.

پذیرش به معنی موافق بودن نمی باشد.

تشویق به خود افشا گری:

-به احساسات فرد فراتر از افکار سطحی او پاسخ دهید

-این به او کمک می کند که در رابطه با صحبت در مورد خودش تشویق شود.

2- دریافت کردن :

– به توانایی شناسایی احساسات و معانی که سایر افراد تلاش می کنند ابراز کنند گفته می شود.

– درک آنها از منظر نگاه آنها به جای تعبیر این معانی.

– اینکه آنها چه حسی داشته و چگونه می اندیشند.

– شناسایی و نام گذاری احساسات فرد مقابل.

– توجه به علائم غیر کلامی

– آگاهی از اشتباهات رایج.

– درگیر شدن محض با نگرانی های فرد.

– الگو های کلیشه ای.

– تداعی های احساس.

– قضاوت های شخصی.

– ارزش های متعارض.

3- پاسخ دادن:

شما به دیگران چه می گویید که به آنها نشان دهید چقدر آنها را درک می کنید و اینکه چه مقدار به آنها توجه داشته و می خواهید شنونده احساسات و اندیشه های آنها باشید.

-احساسات آنها را باز پردازی کرده و به آنها انعکاس دهید.

-روی نشانه های احساسی توجه کرده و متمرکز شوید.

-معانی که درک کرده اید را کلامی کرده و برای روشن شدن بیشتر سئوال کنید.

 

 ***چند نکته و تذکر مهم در به کارگیری مهارت همدلي :

– در مشکلات جدی کمک حرفه ای بخواهید.

– کمک نخواسته ، ارائه ندهید.

– روی فرد تمرکز کنید نه روی موقعیت.

– قضاوت نکنید.

– قرار نیست به همراه او همنوا شوید.

– مخالفت نکنید-بحث نکنید-مقابله نکنید.

– نصيحت نكنيد.

 

ز)  تمرين بيشتربرای مهارت همدلی: 

1- خودرا درموقعيت هايي احساس كنيد كه احساس تنهايي مي كنيد.تمايل داريد اطرافيان چه اقدامي انجام دهند؟ چه كلماتي را به زبان بياورند؟ موقعيت را بنويسيد و سپس آنچه را فكر مي كنيد ثبت كنيد.

2- خودرا درموقعيت هايي احساس كنيد كه احساس شکست مي كنيد.تمايل داريد اطرافيان چه اقدامي انجام دهند؟ چه كلماتي را به زبان بياورند؟ موقعيت را بنويسيد و سپس آنچه را فكر مي كنيد ثبت كنيد.
———————————————————————————————————————————————————————————- منبع :
1- وب سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد( http://www.mums.ac.ir/)
2- جام جم/ ضمیمه چاردیواری.
به همراه ویرایش عناوین و متن : توسط دفترمشاوره موسسه فرهنگی دانش

دیدگاه‌های این مطلب