معرفی دانشگاه ها/ تبریز

معــــــــــرفی دانشـــــــــــگاه تبــــــــــــــــــــــــریـــــــــــــــــــز:

دانشگاه تبریز یکی از دانشگاه‌های دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد که در شهر تبریز واقع است. این دانشگاه شامل ۱۴ دانشکده است و در کل مشتمل بر ۲۹ قطب علمی و مجتمع آموزشی است. این دانشگاه که در سال ۱۳۲۵، توسط سید جعفر پیشه وری بنیان گذاشته شده است، امروزه به عنوان دومین موسسهٔ آموزشی (از لحاظ سابقه) و دهمین (از لحاظ رتبه‌بندی علمی) در بین دانشگاه‌های پیشرو ایران شناخته می‌شود و از بدو تأسیس خود همواره نقشی محوری در وقایع علمی، اجتماعی و فرهنگی ایران داشته‌است. دانشگاه تبریز همچنین به‌عنوان بزرگ‌ترین موسسهٔ دانشگاهی در شمال غرب کشور با پیشینهٔ آموزشی و تحقیقاتی ۶۰ ساله شناخته می‌شود.
آذربایجان ، از مهدهای فرهنگ غنی ایران در ادوار مختلف تاریخ بوده و سوابق مکتوب آن کافیست که این خطه را منبع الهام و تنویر دانش و فرهنگ ایران زمین معرفی کند. آذربایجان مهد بزرگمردانی چون: علامه جعفری، علامه طباطبائی، علامه امینی، شهید قاضی طباطبائی، شهید مدنی می باشد که مردم نام و یاد انها را سینه به سینه برای آیندگان منتقل خواهند کرد. این سرزمین همچنین مهد دلیر مردانی چون شیخ محمد خیابانی، ستارخان و باقرخان است. بهتر است بگوییم، آذربایجان را می توان از مردان بزرگش شناخت و هم این مردان بزرگ و تاریخ ساز خود، دامان پرورده سرزمین غیرت، حماسه و شور آذربایجان هستند. شهریار، پروین، قطران، گنجوی از یک طرف و خواجه نصیر الدین طوسی، خواجه رشید الدین فضل الله و خواجه غیات الدین محمد از طرف دیگر هرکدام بنحوی نام آذربایجان رتا در دوره های مختلف برسر زبانها انداخته و آن را مهد فرهنگ و تمدن ایرانی قرار داده اند.

هر حکومتی نیز در ایران در هر دوره ای، بدلیل موقعیت استراتژیک و منابع انسانی موجود یا شهر تبریز را مرکز امور خود قرار می داد یا اینکه به آن نظر خاصی داشته است. حکومت 80 ساله مغولان در آذربایجان حدیث دیگری است، در این گوشه از تاریخ، آذربایجان به موزه ای بزرگ تبدیل شد و رتبه های برتر علمی را در دنیا کسب کرد. دوره ای که در آن مراکز علمی بزرگی چون ربع رشیدی، شام غازان و رصدخانه مراغه درخشیدند و به شهرت و اعتبار جهانی دست یافتند. به رغم این، متأسفانه تبریز بعد از آن دوران طلائی، هرچند که مشاهیر بزرگی را به جامعه علمی تحویل داده است، اما دیگر آن فروغ گذشته خود را نیافت. دلیل آن هم شاید در نبود مراکز قدرتمند دانش و امکانات مناسب برای پژوهش و تحقیق دانست.

تا 60-70 سال پیش که دانشگاه تبریز تأسیس شد مرکزی علمی برای تحقق این امور وجود نداشت تا اینکه در خرداد ماه 1326 بر اثر تحولات سیاسی منطقه، دانشگاهی بنام “آذربایجان یونورسیتیسی” تأسیس شد اما پس از چندی بر اثر تحولات بعدی فعالیت آن عملا متوقف شد. از طرف شخصیتهای مختلف اقدامات همه جانبه ای برای تأسیس دانشگاه شکل گرفت و بلافاصله در دیماه همان سال دکتر مصطفی حبیبی و دکتر خانبابا بیانی از دانشگاه تهران مأموریت یافتند برای تأسیس دوباره دانشگاه در تبریز، به این شهر عزیمت کنند. این هیأت پس از تأئید لزوم تأسیس دانشگاه و پیگیری استاندار وقت و مردم آذربایجان ، شش میلیون ریال بودجه برای تأسیس دانشگاه تصویب شد . اما باز هم تغییرات هیأت دولت این اقدامات را مسکوت گذاشت تا اینکه با پافشاری دوباره سرانجام دکتر بیاتی به ریاست دانشکده های ادبیات و پزشکی کار آموزش خود را شروع کردند .

تا تیرماه 1328 ساختمانهای دانشگاه به شکل استیجاری در سطح شهر پراکنده شده بود ولی به علت نیاز به تمرکز دانشگاه و توسعه آن در تیرماه همان سال در زمینی به مساحت 247 هزار متر مربع کلنگ بنای دانشگاه به دست دکتر زنگنه ، وزیر فرهنگ وقت به زمین زده شد و بلافاصله 5 میلیون اعتبار برای شروع آن از طرف دولت تصویب شد وکارهای ساختمانی آغاز شد . اما بدلیل رسیدن فصل سرما ، عملیات اجرائی نیمه کاره ماند تا اینکه در اردیبهشت ماه 1329 با آغاز فصل کار عملیات اجرائی هماهنگ با ساختمان بیمارستان 150 تخت خوابی شروع به فعالیت نمود و 15 سال بعد دانشکده های پزشکی و کشاورزی و سپس سایر دانشکده ها به این محل نقل مکان کردند .این دانشگاه در وادی امر با دو دانشکده ادبیات و پزشکی شروع به کار نمود و با گذشت زمان دانشکده ها ، آزمایشگاهها ، کارگاهها ، آموزشکده های آن یکی پس از دیگری تأسیس می شدند و تبریز آهسته آهسته به جایگاه واقعی خود نزدیک می شد. همچنین علاوه بر دانشگاه تبریز که بعدها به دو دانشگاه یعنی تبریز و علوم پزشکی تبریز تقسیم شد دانشگاه هنر اسلامی ، تربیت معلم آذربایجان ، صنعتی سهند ، آزاد اسلامی و سایر دانشگاهها و موسسات آموزش عالی نیز تأسیس شدند تا آذربایجان را بعنوان دومین شهر بزرگ دانشگاهی کشور پس از تهران و بزرگترین قطب علمی شمالغرب کشور مطرح سازند. این دانشگاه در حال حاضر با بیش از 18 هزار نفر دانشجو و بیش از 580 نفر هیأت علمی 200 آزمایشگاه تخصصی و عمومی که برخی در دنیا و برخی خاورمیانه منحصر به فرد هستند ، موزه تاریخ و فرهنگ ، حوزه جانور شناسی ، حوزه زمین شناسی ، مرکز پردازش تصاویر ماهواره ای و مراکز و موسسات تحقیقاتی و پژوهشی بزرگ ، پتانسیل بسیار بزرگی را در کشور فراهم نموده تا در راستای اهداف والای جمهوری اسلامی به کار گرفته شود و تمامی اینها نبوده مگر به نیت پاک و صادقانه مردم غیور آذربایجان که با پا فشاری های خود این نیت را از قوه به فعل در آوردند.

پیــــــــــــشینه:
——————-
ایدهٔ اولیهٔ تأسیس دانشگاه تبریز یک سال پس از خاتمهٔ جنگ جهانی دوم به‌وجود آمد و در خردادماه ۱۳۲۵ براثر تحولات سیاسی منطقه، دانشگاهی به‌نام «آذربایجان یونیورسیتی» (دانشگاه آذربایجان) تأسیس شد. دیری نپایید که موسسهٔ تأسیس‌شدهٔ جدید منحل شد و تمام فعالیت‌های آموزشی آن به‌علت برخی فعالیت‌های سیاسی پشت پرده در منطقه و پیامدهای ناشی از آن، به‌مدت چند ماه به‌حالت تعلیق درآمد. در دی‌ماه همان سال از سوی دانشگاه تهران دو تن از اساتید به‌نام‌های «مصطفی حبیبی» و «خان‌بابا بیاتی» مأموریت یافتند تا جهت راه‌اندازی دانشگاه در تبریز اقدام نمایند.

سرانجام این دانشگاه با پذیرش ۱۶۰ دانشجو در دو دانشکدهٔ پزشکی و ادبیات، تحت ریاست دکتر بیاتی، رسماً فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود. مراسم گشایش دانشگاه که به‌عنوان یک واقعهٔ منحصربه‌فرد و بزرگ در تاریخ معاصر تبریز قلمداد می‌شود، به‌طور زنده از رادیوی محلی پخش شد و مردان و زنان آذربایجانی به آرزوی قلبی خود دست یافتند. این دانشگاه پیش از انقلاب اسلامی دانشگاه آذرآبادگان نام داشت.

با گذشت زمان دانشکده‌ها، آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و آموزشکده‌های آن به‌تدریج تأسیس شدند. پس از گذشت چند سال این دانشگاه به دو قسمت «دانشگاه تبریز» و «دانشگاه علوم پزشکی تبریز» تقسیم شد.

هیــــــــأت علـــــــــــــــمی:
———————————-
دانشگاه تبریز دارای ۴۸۰ عضو هیأت علمی است که ۲۵۸ نفر از آن‌ها دارای مدرک دکتری هستند. از این تعداد ۴۱ نفر پروفسور، ۱۵۱ نفر دانشیار، ۶۶ نفر استادیار و ۲۲۲ نفر مربی‌اند. همچنین ۸۵۷ نفر کادر اداری فعالیت‌های آکادمیک را پشتیبانی می‌کنند.

محوطه دانشگاه:
————————–
محوطهٔ این دانشگاه در منطقه‌ای یک‌پارچه، سطحی معادل ۵۸۵ هکتار را دربر گرفته‌است. دانشگاه تبریز در ناحیهٔ شرقی شهر تبریز با چشم‌انداز زیبای کوه‌های شمالی شهر قرار گرفته‌است و از یک منطقهٔ سرسبز در جنوب خود برخوردار شده‌است که فضای مورد نیاز برای توسعهٔ دانشگاه در آینده را فراهم می‌سازند. مساحت تخصیص داده‌شده برای ساختمان‌ها و فضاهای آموزشی دانشگاه در حدود ۳۲۳٬۸۹۵ متر مربع می‌باشد.

دانشـــــــــــکده‌ها و موســــــــــــــــسات:
—————————————————–
دانشکدهٔ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز.
دانشکدهٔ فنی-مهندسی مکانیک
دانشکدهٔ فنی-مهندسی عمران
دانشکدهٔ فنی-مهندسی برق و کامپیوتر
دانشکدهٔ فنی-مهندسی بناب
آموزشکده فنی مرند
دانشکدهٔ فناوری‌های نوین
دانشکدهٔ فیزیک
دانشکدهٔ شیمی
دانشکدهٔ ریاضی
دانشکدهٔ علوم طبیعی
دانشکدهٔ کشاورزی
دانشکدهٔ علوم انسانی و اجتماعی
دانشکدهٔ ادبیات و زبان خارجی
دانشکدهٔ علوم تربیتی و روانشناسی
دانشکدهٔ دامپزشکی
آموزشکدهٔ کشاورزی اهر
پژوهشکدهٔ فیزیک کاربردی و ستاره شناسی
مرکز تحقیقات علوم پایه
موسسهٔ تحقیقاتی علوم انسانی و اسلامی

رشتــــــــــــه‌های تحصیــــــــــــــــــلی:
—————————————————–
برنامه‌ریزی شهری
جغرافیای طبیعی – اقلیم شناسی
حقوق قضایی
پژوهشگری علوم اجتماعی
تعاون و رفاه اجتماعی
تاریخ
جغرافیای طبیعی
مهندسی مواد: سرامیک – متالورژی صنعتی
مهندسی مکانیک: طراحی جامدات – حرارت و سیالات – ساخت و تولید
مهندسی صنایع : تکنولوژی صنعتی – تولید صنعتی – برنامه ریزی و تحلیل سیستم‌ها
مهندسی برق : الکترونیک – مخابرات – قدرت – کنترل
مهندسی عمران : عمران – راه – سازه – آب – خاک – نقشه برداری
مهندسی شیمی – پتروشیمی
ریاضی محض
ریاضی کاربردی
فیزیک هسته‌ای
فیزیک نظری و اخترفیزیک جامد و الکترونیک اتمی و مولکولی
آمار
علوم اقتصادی – اقتصاد بازرگانی – اقتصاد نظری
مهندسی کشاورزی : مکانیک ماشین‌های کشاورزی – اقتصاد کشاورزی – باغبانی – آب
علوم کامپیوتر
کتابداری
زمین شناسی
زیست شناسی
مهندسی فناوری اطلاعات
مهندسی معماری (کارشناسی) از سال ۸۸ ایجادشده است .

معرفی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر

دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، که در حال حاضردر رشته های مشروحه ذیل فعالیت می کند:
———————————————————————————————————————————————-
1 – رشته مهندسی برق – گروه و گرایش : الکترونیک – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

2 – رشته مهندسی برق – گروه و گرایش : قدرت – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

3 – رشته مهندسی برق – گروه و گرایش : کنترل – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

4 – رشته مهندسی برق – گروه و گرایش : مخابرات – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

5 – مهندسی کامپیوتر گروه و گرایش : فناوری اطلاعات – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

6- مهندسی کامپیوتر گروه و گرایش : هوش مصنوعی – مقاطع تحصیلی : کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری

در سال 1347 تحت عنوان گروه مهندسی برق در دانشکده فنی سابق با جذب دانشجو در رشته فوق لیسانس پیوسته مهندسی برق (دورة پنج ساله) شروع به کار کرد. این گروه در طی سالیان با افزایش نیروهای علمی خود توانست گرایشهای مختلف مهندسی برق را در دانشکده فنی تاسیس کرده و در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو بپذیرد. در سال 1381 گروه مهندسی برق به ساختمان جدید نقل مکان یافت که در سال 1382 نیز همزمان با اخذ مجوز برای رشته مهندسی کامپیوتر – فناوری اطلاعات و تفکیک دانشکدة فنی به دانشکدة مهندسی برق و کامپیوتر تغییر نام یافت.

این دانشکده با تکیه بر اساتید با تجربه و به‌کمک دانش روز و تحقیقات علمی، در راستای اهداف علمی-پژوهشی کشور و تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد گام برمی‌دارد.

دانشکـــــده کشــــــــــــــــــــــــــــــــــــاورزی :

تاریخچه دانشکده:
دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز پس از دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران از لحاظ قدمت دومین مرکز آموزش عالی در زمینه کشاورزی است که در سال 1334 ش. تاسیس یافت و با 61 نفر دانشجو فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد. در سال 1345 ش. به ساختمان فعلی که یکی از مدرن‌ترین مراکز آن زمان در شهر تبریز بحساب می‌آمد، انتقال یافت و بعداً ساختمانهای مستقل گروههای آموزشی آبیاری و ماشین‌های کشاورزی نیز به فضای آموزشی دانشکده اضافه گردید.

گروههای آموزشی و رشته‌های تحصیلی موجود:
ده گروه آموزشی در حال حاضر در این دانشکده فعالیت دارند که شامل؛
مهندسی آب، اقتصاد کشاورزی، باغبانی، خاکشناسی، زراعت و اصلاح نباتات، علوم دامی، علوم و صنایع غذایی، مهندسی فضای سبز، گیاهپزشکی و ماشین‌های کشاورزی می باشند .

مدیریت دانشکده کشاورزی:
مدیریت دانشکده مشتمل بر رئیس دانشکده، معاون اداری ومالی، معاون پژوهشی، معاون آموزشی، مدیران گروههای آموزشی، مدیریت آموزش، مسئول کتابخانه، رئیس ایستگاه تحقیقاتی خلعت‌پوشان و رئیس آزمایشگاههای تحصیلات تکمیلی می‌باشد.
اعضای هیأت علمی دانشکده
تعداد اعضای هیأت علمی شاغل در دانشکده کشاورزی 106 نفر می باشد .

کارکنان دانشکده :
در حال حاضر 76 نفر کارمند در در بخشهای مختلف این دانشکده شامل گروههای آموزشی، بخشهای اداری و همچنین ایستگاه تحقیقاتی خلعت‌پوشان دررده های کارشناسی ارشد ،کارشناس، کاردان و سایر مشاغل فعالیت می نمایند.

امکانات آموزشی – پژوهشی:
ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان ؛
این ایستگاه اسم خود را از برج مشهور خلعت پوشان که در درون ایستگاه بنا شده و از بناهای دوران زندیه محسوب می‌شود و جزء آثار باستانی ثبت شده، گرفته است. این ایستگاه با 28 هکتار وسعت و دو حلقه قنات از سال 1345 ش. به دانشکده واگذار گردید، که برای انواع فعالیت‌های آموزشی و تحقیقاتی آماده شده است. مهمترین قسمت‌های این ایستگاه تحقیقاتی عبارتند از :
1- کلکسیون موکاری با بیش از250 گونه تاک
2- دو باب گلخانه
3- سه باب گلخانه هیدروپونیک
4- قطعات درختان مثمر بویژه دانه‌دارها، مزرعه سبزیجات و خزانه درختان غیرمثم
5- واحدهای پرورش گاو شیری، گوسفند و بز
6- واحد پرورش و تحقیقات طیور و واحد پرورش زنبور عسل
7- واحد ماشینهای کشاورزی
8- هرباریوم دانشکده با 17 هزار نمونه گیاهی از فلور آذربایجان شرقی
9- کارگاههای گروههای آموزشی علوم و صنایع غذایی، ماشینهای کشاورزی و فضای سبز و واحد اطاق رشد علاوه بر ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان، در سال 1350 ش. اراضی از قریه کرکج به مساحت 270 هکتار مرتبط با مرز شرقی ایستگاه خریداری گردید. و در سال 1366 ش. کلنگ احداث ساختمان جدید دانشکده در این منطقه به زمین زده شد. در قسمتهای مسطح یعنی در حدود 40 هکتار آن عملیات زراعی و باغی صورت گرفته و دروس عملی و پروژه‌های تحقیقاتی اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به طور عمده در این اراضی که به اراضی کرکج موسوم هستند اجرا می‌شود.

واحدهای مستقر در اراضی کرکج
– ساختمان در حال احداث دانشکده کشاورزی و پروژه آموزشکده دامپزشکی
– پنج حلقه چاه عمیق یکصد متری
– دو باب استخر به مجموع 5000 متر مکعب
– یک واحد دستگاه آبیاری بارانی (سنتر پیوت)

ایستگاه تحقیقاتی مغان
این ایستگاه با وسعت 50 هکتار در 20 کیلومتری پارس آباد مغان قرار دارد که از این ایستگاه پس از تجهیز جهت انجام پروژه‌های تحقیقاتی، کارآموزی و فعالیت‌های صحرایی دانشجویان استفاده خواهد شد.

پروژه ساختمان جدید دانشکده
این پروژه واقع در اراضی کرکج با زیربنای 18000 مترمربع در نظر گرفته شده که در حال حاضر از 8000 متر مربع آن بهره‌برداری می‌شود. و اکثراً به کلاس های درس و آزمایشگاههای تحصیلات تکمیلی گروههای آموزشی دانشکده اختصاص یافته است. به طور کلی در آینده در صورت اتمام این پروژه و فراهم آمدن امکانات تحقیقات گلخانه‌ای و رفاهی دانشجویان و اساتید، دانشکده کشاورزی به این محل انتقال خواهد یافت.
(تهیه و تنظیم : مهندس باهری)

دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

دانشکده علوم انسانی واجتماعی قبل از انفکاک از دانشکده ادبیات و علوم انسانی در قالب یک دانشکده با عنوان ” ادبیات و علوم انسانی ” در سال تحصیلی 27-1326 در دو رشته تحصیلی (تاریخ و جغرافیا) و (زبان و ادبیات فارسی) با 84 دانشجو فعالیت های آموزشی خود را آغاز کرد. سپس رشته – های زبان انگلیسی، زبان فرانسه، علوم تربیتی، تاریخ، جغرافیا، روان شناسی و بالاخره علوم اجتماعی به رشته های دانشکده ادبیات و علوم انسانی اضافه گردید. در سال 1367 دانشکده ادبیات و علوم انسانی به دو دانشکده مستقل به نامهـای ” دانشکده علوم انسانی واجتماعی” و ” دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی ” تفکیک و دانشکده علوم انسانی و اجتماعی از تاریخ 1/12/1367 رسماً فعالیت خود را آغاز کرد.در حال حاضر دانشکده علوم انسانی واجتماعی در رشته حقوق در دو مقطع (کارشناسی و کارشناسی ارشد)، در رشته های مدیریت بازرگانی، MBA و علوم سیاسی در مقطع کارشناسی ارشد و در رشته های جغرافیای طبیعی، اقتصاد، علوم اجتماعی و جغرافیا وبرنامه ریزی شهری در سه مقطع( کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) ، در رشته برنامه ریزی روستایی در مقطع کارشناسی ارشد، در رشته جهانگردی در مقطع کارشناسی و در نهایت در رشتهء معماری در دو مقطع (کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی) به فعالیت آموزشی خود ادامه می دهد. ضمناً دانشکده علوم انسانی واجتماعی دارای دو موسسه و یک گروه پژوهشی است که عبارتند از: گروه پژوهشی جغرافیا، موسسه تحقیقات اجتماعی و موسسه تاریخ و فرهنگ ایران.

—————————————————————————————————————————————-
معرفی دانشگاه های ایران
به نقل از:
1- دانشنامه ی آزاد ویکی پدیا
2- سایت دانشگاه تبریز