آموزش جنسی فرزندان؛ چه زمانی و چگونه؟!

والدین از چه زمانی و چگونه تربیت جنسی فرزند خود را آغاز کنند؟

یک روانشناس و مشاوره اختلالات جنسی با تاکید بر اینکه «والدین بایستی از دوران کودکی تربیت جنسی فرزند خود را آغاز کنند»، گفت:« اگر والدین با برنامه‌ریزی درست و بلند مدت اطلاعاتی در خصوص بلوغ و مسائل جنسی در اختیار فرزندان خود قرار دهند و آرام و آرام و به تناسب سنشان این اطلاعات را در اختیار وی قرار دهند از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و اختلالات جنسی در فرزندانشان جلوگیری خواهند کرد.»

دکتر لیلا حیدری نسب در گفتگو با خبرنگار سلامت‌نیوز، اظهار داشت:«تربیت جنسی فرزندان به صورت ناگهانی شروع نمی‌شود بلکه والدین بایستی از دوران کودکی، تربیت جنسی فرزند خود را آغاز کنند و بدانند که چگونه به تناسب سن فرزند خود به سئوالات جنسی وی پاسخ دهند و این آگاهی بخشی و تربیت فرزند در هر سنی متفاوت است.»

وی افزود:« به عنوان مثال ممکن است والدین کودک 2 یا 3 ساله‌ای داشته باشند که مراقبت‌های خاص خود را لازم دارد . کودک در این سن متوجه بدن خود و تفاوت‌های جنسیتی می‌شود و این توجه باعث می‌شود که کودک راجع به بدن خود کنجکاوی هایی داشته باشد والدین بایستی مراقب کنجکاوی های بیش از حد او باشند. گاهی کودک سوالاتی درباره نحوه متولد شدن خود می‌پرسد که پاسخ والدین نباید بیشتر از نیاز کودک و آنچه که می‌داند باشد و برای پاسخ دهی به سوال او ابتدا باید دانست که این سوال چرا و چگونه در ذهن کودک شکل گرفته است و کودک چه اطلاعاتی در این زمینه دارد سپس بر اساس دانسته های کودک به او جواب می‌دهیم.»

این مشاور اختلالات جنسی تصریح کرد:« البته این قضیه فرهنگی است و بسته به فرهنگ هر جامعه و خانواده نحوه پاسخ دهی و آشنایی کودک و نوجوان با مسائل جنسی متفاوت است.معمولا در فرهنگ جامعه ما نوجوانان اطلاعات خود را در خصوص بلوغ و مسائل جنسی از طریق منابع غیر والدینی نظیر دوستان ورسانه ها نظیر اینترنت و … کسب می کنند و متاسفانه منابع رسمی برای اطلاع رسانی در این خصوص غفلت کرده‌اند.»

دکتر حیدری‌نسب ادامه داد:« اگر فرض بر را بر این بگذاریم که نوجوانی در مورد این مسائل از والدین خود پرسش‌هایی را می پرسد والدین بایستی با ظرافت با این مسئله کنار بیایند و نباید به انکار سوالاتی که برای وی بوجود آمده بپردازند و نه به آن دامن بزنند. گاهی والدین ترجیح می‌دهند تمام مسائل را در زمان ازدواج فرزندشان مطرح کنند اما باید بدانند اگر با برنامه‌ریزی درست و بلند مدت اطلاعاتی در خصوص بلوغ و مسائل جنسی در اختیار فرزندان خود قرار دهند و آرام و آرام و به تناسب سنشان این اطلاعات را در اختیار وی قرار دهند از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و اختلالات جنسی در فرزندانشان جلوگیری خواهند کرد.»

وی گفت:«در جامعه مسئله محارم و ارتباط با محارم مسئله ای جدی است که این مشکل به ندرت در میان خانواده‌ها اتفاق می‌افتد و در صورتی که این ارتباط صورت گیرد نشان دهنده سطح فرهنگی خانواده و مشکلات عمیق شخصیتی دختر یا پسر تازه به بلوغ رسیده است و ممکن است بیماری های روانی پشت این قضیه وجود داشته باشد.
نکته بسیار مهم در این میان این است که والدین و معلمان باید گام به گام با بچه ها بزرگ شوند و اطلاعاتی که در خصوص مسائل جنسی در اختیار کودک 3 ساله قرار داده می شود بسیار متفاوت با دختر 13 ساله است از طرفی عدم آگاهی دادن و طفره رفتن از پاسخ به مسائل بلوغ و سوالات جنسی باعث می شود به کنجکاوی های نوجوان تازه بالغ شده دامن زده شود، بنابراین خانواده مهمترین موقعیتی است که بایستی اطلاعات لازم و کافی را به نوجوانش بدهد و آرام آرام به راهنمایی وی بپردازد.»

این عضو گروه خانواده و سلامت جنسی کلینیک سلامت خانواده در ادامه تصریح کرد:«نوجوان زمانی که می‌خواهد مسائلی در این خصوص را با والدینش در میان بگذارد بایستی احساس امنیت کند از طرفی خانواده باید با او صحبت کرده و به او بگویند اگر احساساتی وجود دارد برای من هم در زمان نوجوانی وجود داشته و نباید ذهن خودت رو زیاد درگیر این مسئله کنی و اطلاعاتی که در اختیار نوجوان خود قرار می دهد نباید به گونه‌ای باشد که باعث کنجکاوی های شدید او شود تا جایی که تحریک شده و به سمت تجربه کردن و فهمیدن مسائل بیان شده روی بیاورد.»

وی تاکید کرد:«نحوه پوشش در هر خانواده‌ای بسته به فرهنگ آن دارد گاهی برخی پوشش راحتی در حضور فرزند خود دارند و وی به دیدن این گونه پوشش و لباس عادت دارد اما تغییر ناگهانی پوشش و نحوه لباس پوشیدن در حضور فرزندی و یا برادری که تا به حال با این موضوع برخورد نداشته است کار درستی نیست و تشخیص در خصوص این موضوع به عهده والدین است و گاهی ممکن است والدین به دلیل اینکه شخصیت فردی را می شناسند و می دانند که وی فردی است که سوء نیت دارد پوشش فرزند خود را در حضور وی کنترل می کنند.»

دکتر لیلا حیدری نسب خاطر نشان کرد:«نوجوانی سن شروع صفات ثانویه جنسی و سن رشد تحولات شناختی گسترده در فرد است و نوجوان ناگهان از نظر توانائی شناختی توانمند می شود و گاهی برخی از نوجوانان تازه بالغ شده با دیدن برخی فیلم‌ها و یا پوشش نامناسب تحریک شده و خیال پردازی می‌کنند گرچه همین توانائی‌های شناختی و توانائی خیالپردازی در نوجوان می‌تواند به شرایط غیر تحریک کننده هم تسری یابد . بهترین روش برای کنترل این موقعیت‌های ناخواسته سرمایه گذاری ورزشی – تحصیلی – شرکت در فعالیت های گروهی و ارائه آزادی های مجاز فردی در حد چهارچوب خانواده می باشد و به هرحال انضباط و انعطاف پذیری در روند آموزش و تربیت جنسی مولفه‌های اصلی هستند.»

منبع:سلامت نیوز

بهترین سن برای آموزش جنسی نوجوانان

گفت‌وگو با دكتر میترا حكیم شوشتری، روان‌پزشك كودك و نوجوان
مسایل جنسی همواره یکی از موضوعاتی است که والدین در مورد اگاه کردن فرزند خود نسبت به ان واهمه دارند و نصور می کنند که اگاهی فرزندشان نسبت به مسایل جنسی انها را گمراه خواهد کرد.شاید تا حدودی این استدلال درست باشد اما نکته قابل توجه ان است که وسایل ارتباط جمعی مثل اینترنت و ماهواره کودکان و نوجوانان اطلاعات خود را از این منابع دریافت می کنند که ممکن است انها را گمراه کند. اما چگونه می توان در مورد مسایل جنس با کودکان صحبت کردوبهترین سن برای اموزش چه سنی است سوالاتی است که از دکتر میترا حکیم شوشتری روان پزشک کودک پرسیدیم…

والدین چگونه می‌توانند در مورد مسایل جنسی به كودكانشان آموزش دهند؟ والدین باید آموزش‌های جنسی به فرزندان‌شان را از 4 سالگی شروع كنند. نواحی جنسی و حساس بدنش را به عنوان نواحی خصوصی آموزش دهند و به كودك گوشزد كنند كه فقط خودت حق داری به آنها دست بزنی و من موقع حمام كردن می‌توانم به نواحی خصوصی تو دست بزنم. همچنین والدین نباید اسم بد روی آلت تناسلی كودكان بگذارند چون باعث می‌شود احساس خوبی نسبت به آن پیدا نكنند.

والدین باید با زبان دوستانه به‌گونه‌ای كه اعتماد كودك جلب شود از وی بخواهند اگر شخصی قصد تعرض به وی را داشت به آنها اطلاع دهد.بهترین سن برای اموزش مسایل جنسی چه سنی است؟به اعتقاد من والدین باید دراغاز سنین نوجوانی در مورد مسایل جنسی فرزند خود را آگاه کنند.البته این آموزش نباید به گونه ای باشدکه نوجوان احساس کند که مجاز به روابط جنسی است بلکه والدین باید فرزند خود را نسبت به مسایل جنسی صرفا اگاه کنند ودر مورد خطرات احتمالی که ممکن است انها را تهدید کند اگاه کنند.

معمولا نوجوانان اطلاعات خود را از همسالانشان دریافت می کنند که بسیاری از انها صحیح نیست اما اگر والدین در این مورد فرزندشان را اگاه کنند کمتر به بیراهه کشیده می شوند.به طور مثال با لحن دوستانه از او در مورد اطلاعاتی که در مورد مسایل جنسی دارد سوال کنند.ایا می توان در این سن در مورد بیماری ایدز با دانش اموزان صحبت کرد؟اموزش مسایل جنسی و خطرات احتمالی که بچه ها را تهدید می کند باید در سنین مختلف توسط والدین وجود داشته باشد اما شکل ان اموزش تفاوت می کند.در مورد بیماری ایدز بهتر است در سنین دبیرستان هم والدین و هم معلمان به بچه ها اموزش دهند.

نکته ای که بسیار مهم است اموزش مهارت نه گفتن به بچه هاست بنابر این رشد شخصیت کودک نوعی اموزش به بچه ها برای محافظت از خود در برابر خطرات احتمالی است.. . آزارهای جنسی یكی از دردناك‌ترین خطراتی است که کودکان با ان مواجه هستند. چگونه می توان کودکان رادر این مورد اگاه کرد؟ آزارجنسی كودكان دارای مفهوم گسترده‌ای است. حتی اگر پدر و مادر بدون در نظر گرفتن سن كودكشان، فیلم‌های مستهجن را به بچه‌ها نشان دهند به بهانه دادن آگاهی به آنها، نوعی آزارجنسی كودك است.

چون به نوعی اطلاعات اضافه و نامربوطی به كودك داده می‌شود كه نباید در آن سن مطلع باشد. علاوه بر آن آزار جنسی كودك بیشتر از طریق نزدیكان صورت می‌گیرد به گونه‌ای كه فرد از قبل با كودك در تماس بوده و با كودك ارتباط برقرار كرده است و مدت‌ها با او ارتباط فیزیكی ملایم داشته و به مرحله‌ای رسیده كه به آزار جنسی منجر می‌شود. افرادی كه چنین رفتارهای ناشایستی را انجام می‌دهند اختلال پدوفیلیا دارند یعنی آدم‌هایی كه تمایلی به روابط جنسی طبیعی ندارند و با كودكان رابطه جنسی برقرار می‌كنند. همچنین كودكانی كه از نظر هوشی عقب‌تر از همسالان خود هستند بیشتر آزار جنسی می‌بینند.

بچه‌های بیش‌فعال، آزار جسمی و جنسی زیادی می‌بینند ولی چون مستعد اختلال سلوك هستند معمولا به بزهكاری كشیده می‌شوند. كودكان كار و خیابانی نیز به دلیل آنكه روز و شبشان در خیابان می‌گذرد، در معرض آزار جنسی هستند و ممكن است به دلیل فقر خودفروشی كنند یا نوجوانانی كه سراغ مواد مخدر می‌روند اشتیاق‌شان برای رفتارهای غیراخلاقی زیاد می‌شود و ممكن است چنین اقداماتی را انجام دهند.

والدین برای اینكه كودكان‌شان كمتر در معرض كودك‌آزاری قرار گیرد، چه اقداماتی را باید انجام دهند؟اول آنكه ارتباط خوب و سالمی با فرزندشان داشته باشند، به گونه‌ای كه كودك ارزش‌های اخلاقی را از والدین خود یاد بگیرد و همیشه والدینش را افرادی بداند كه به او احترام می‌گذارند و تكیه‌گاه او هستند. نكته مهم دیگر این است با محدودكردن و ایمن كردن بچه‌ها نمی‌توان به طور كامل از آنها محافظت كرد.

چون كودكی كه مدام تحت‌كنترل و حمایت والدین است و هیچ ارتباطی با دیگران ندارد، منزوی و گوشه‌گیر می‌شود و نحوه برقراری ارتباط با دیگران را یاد نگرفته در نتیجه زمانی كه در اجتماع قرار می‌گیرد، در معرض هر نوع آسیبی است. بنابراین والدین باید به فرزندان خود آگاهی لازم را بدهند و او را از آسیب‌های اجتماعی آگاه كنند و در عین حال بر محل‌هایی كه فرزندانشان شركت دارند، نظارت كنند.

همچنین توانایی «نه» گفتن را باید در بچه‌ها ایجاد كرد. اگر بچه‌ای ترسو باشد نمی‌تواند به خوبی از خودش محافظت كند. آموزش و پرورش هم تاثیر زیادی روی شخصیت بچه‌ها دارد. معلمان نباید طوری با بچه‌ها برخورد كنند كه تحقیر شوند. به عنوان نمونه معلم بگوید: «چقدر تو گیجی» یا اینكه «تو ضعیف‌تر از همكلاسی‌هایت هستی» چنین عباراتی یا مقایسه كردن بچه‌ها با یكدیگر روی شخصیت كودكان تاثیر می‌گذارد.