تشریح زیست شناسی یازدهم
به منظور آشنایی بیشتر و درک بهتر مطالب زیست شناسی ، مدرسه دانش برای دانش آموزان تجربی شرایط انجام آزمایش های زیست شناسی را فراهم کرده است
آزمایش اول تشریح چشم گاو است که به کمک استاد تقوی، برای دانش آموزان انجام گردید
شرح آزمایش تشریح چشم گاو:
هدف آزمايش:بررسي وتشريح چشم گاو
وسايل آزمايش:1- چشم گاو 2- وسايل تشريح
شرح آزمايش:
آماده سازی چشم گاو
برای آنکه چشم پستانداران را بهتر مطالعه و بررسی کنیم ابتدا چشم تازه گاو را به مدت چند روز در محلول فرم آلدهید با غلظت های متفاوت قرار می دهیم.برای این کار بهتر است ابتدا چشم را به مدت ۲ روز در فرم آلدهید ۱۰٪ قرار دهیم تا کاملا سفت شود و به شکل طبیعی خود باقی بماند آنگاه می توان آن را تا هنگام مصرف برای مدت طولانی در فرم آلدهید ۵٪ قرار داد سپس یک روزپیش از مطالعه و تشریح چشم آنگاه آن را در محلول ۲٪ فرم آلدهید قرار می دهیم تا به تدریج نرم و انعطاف پذیر شود آنگاه چند ساعت پیش از آغاز کار آزمایشگاه باید آن را در آب معمولی قرار دهیم تا ضمن نرم شدن بوی تند وآزار دهنده فرم آلدهید برطرف شود
الف:مطالعه بخش هاي خارجي چشم گاو
شناسائي چشم راست و چپ گاو:اگر چشمي را كه در دست داريد. داراي غده اشكي وبافت هاي چربي باشد تشخيص چپ و راست بودن آن را براحتي صورت مي گيرد زيرا:
الف: غده اشكي همواره در بالا و متمايل به سمت خارج چشم است
ب:ب قاياي پلك سوم به صورت پرده نسبتاً بزرگي به سمت داخل وكمي متمايل به پايين قرار گرفته است
ج: در قرنيه چشم گاو كه تخم مرغي شكل است همواره جهتي كه داراي زاويه كمتر است به سمت خارج وجهت ديگر كه داراي زاويه بزرگتري است به سمت داخل قرار دارد .
شكل چشم راست گاو
حال اگر كليه ضمايم خارجي چشم مانند غدد اشكي، باقيمانده پلك سوم ، بافت چربي وماهيچه هاي حركت دهنده كره چشم كاملاً از روي آن پاك شده باشند مي توان چشم چپ يا راست را به طريق زير تشخيص داد:
الف: عصب بينايي هميشه از پايين قطر جلويي – عقبي چشم خارج مي شود.بنابراين اگر قطر كره چشم در بالاي عصب بينايي باشد چشم در حالت معمولي قرار دارد.
ب: در قرنيه چشم گاو هميشه جهتي كه زاويه كوچكتردارد به سمت خارج وجهتي كه زاويه بزرگتر دارد به سمت داخل(بطرف بيني)است
تشخيص ماهيچه هاي حركت دهنده كره چشم:
چشمي كه در اختيار شما قرار مي گيرد داراي غده اشكي، باقيمانده پلك سوم ، ونيز مقداري زيادي چربي در اطراف است بطوري كه ماهيچه هاي حركت دهنده كره چشم قابل تشخيص نيستند.براي پيدا كردن ماهيچه ها بايد علاوه بر غده اشكي وباقيمانده پلك سوم با دقت چربي هاي اطراف ماهيچه ها را مشخص وجدا كرد.معمولا تشخيص ماهيچه ها از چربي ها هم از طريق شكل بافت ماهيچه اي در مقايسه با بافت چربي وهم از رنگ صورتي ماهيچه ها نسبت به رنگ سفيد چربي ها ميسر است.پس از تمييز كردن چشم ماهيچه هاي زير قابل تشخيص اند:
۱.مستقيم خارجي،كه كره چشم را به سمت خارج مي گرداند
۲. مستقيم داخلي كه كره چشم را به سمت داخل مي گرداند.انقباض ماهيچه خارجي هر چشم بامستقيم داخلي چشم ديگرهمزمان صورت مي گيرد در نتيجه هردو چشم به يك سمت حركت مي كنند
۳.مستقيم بالايي: كره چشم را به سمت بالا مي گرداند.
۴.مستقيم پاييني: كره چشم را به سمت پايين مي گرداند.
۵.مورب بزرگ(يا مايل بالايي) كه از حلقه هاي غضروفي مي گذرد وچشم راست را در جهت حركت عقربه هاي ساعت وچشم چپ را در جهت مخالف آن مي چرخاند
۶. مورب كوچك(يا مايل پاييني) كه كره چشم را در جهت عكس حركت مورب بزرگ حركت مي دهد.
۷.ماهيچه هاي عقب برنده كره چشم كه دور تادور عصب بينايي قرار دارند ودر موقع لازم كره چشم را كمي عقب مي برند
گزارش تصویری آزمایش تشریح چشم گاو: