موضوعات

معرفی رشته های دانشگاهی / گروه فنی مهندسی/رشته مهندسی بازرسی فنی و ایمنی

Safety Engineering-bazresi

*معرفی رشته:

امروزه رعایت ایمنی و استانداردها در صنایع مختلف مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. وجود استانداردهای مشخص باعث می شود همه ملزم به رعایت اصولی معین شده و هیچ کس نتواند سلیقه ای و مجزا عمل کند.

صنعت نفت و پتروشیمی یکی از مهم ترین صنایع کشور ما به حساب می آید که رعایت استانداردها و مسایل ایمنی در آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. با توجه به روند رو به رشد این صنعت، لزوم تعمیر و نگهداری ماشین آلات و دستگاه های مختلف و خطرات ناشی از آلودگی های محیط زیستی در صنعت نفت و پتروشیمی، نیاز به توجه ویژه و علمی به این بخش احساس می شود.

به همین خاطر رشته مهندسی بازرسی و ایمنی فنی که پوشش دهنده این نیازها در صنعت نفت و پتروشیمی کشور می باشد، در سیستم آموزش عالی کشور راه اندازی شد. این رشته دارای دو گرایش حفاظت فنی و بازرسی فنی می باشد.

هدف رشته کارشناسی بازرسی فنی تربیت متخصص در زمینه بازرسی فنی (دستگاه ها، ماشین آلات تاسیسات برقی و مکانیکی) در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و پلیمر می باشد. دروس این دوره شامل دروس پایه و اصلی مهندسی شیمی و دروس تخصصی در زمینه های متالورژی، خوردگی و بازرسی فنی مکانیک و برق می باشد.

كارشناسان بازرسي فني وظيفه حصول اطمينان از صحت تعميرات، تغييرات و اصلاحات انجام شده را بر عهده دارند. همچنين مسؤوليت حفظ و حراست دستگاه‌ها، ماشين‌آلات برقي و مكانيكي در مقابل خوردگي،‌ اتفاقات و حوادث ناخواسته و انفجاراتي كه در اثر ضعيف شدن دستگاه‌ها در طول زمان پيش مي‌آيد، بر عهده اين دسته از متخصصان است.

**مهارت ها و توانایی های فارغ التحصیلان:

دانش آموختگان این رشته به توانایی های زیر دست خواهند یافت :

-آشنایی کامل با استانداردها و کدهای طراحی ، مهندسی و ساخت در صنایع پتروشیمی به خصوص ضوابط طراحی و مهندسی واحدهای پتروشیمی در ایران.

– آشنایی کامل با استانداردها و کدهای مختص بازرسی فنی و بازرسی برق.

– آشنایی کامل با مشخصات فنی وسائل و ماشین آلات مصرفی در صنایع پتروشیمی و پلیمر.

– آشنایی کامل با تعیین مشخصات فنی دستگاه ها و ماشین آلات پتروشیمی و پلیمر جهت سفارش خرید ساخت.

-آشنایی کامل با اصول ساختمانی و مهندسی و مشخصات فنی وسائل مصرفی در صنایع پتروشیمی و پلیمر مانند برج ها، مخازن مبدل ها، کوره ها، راکتورها، لوله ها و ملحقات آنها.

-آشنایی کامل با اصول ساختمانی و مهندسی و مشخصات فنی وسائل برقی مصرفی در صنایع پتروشیمی و پلیمر مانند ژنراتورها، ترانسفورماتور خطوط انتقال، تابلوها، سیستم های کنترل، انواع موتورها، مشخصات خطوط هوایی و کابل کلیدها، مدارهای فرمان و غیره.

-آشنایی کامل با کاربرد وسائل کنترل و ماشین های دوار مکانیکی و برقی در واحدهای صنایع پتروشیمی و پلیمر و آشنایی با اصول طراحی و مهندسی و بازرسی فنی آنها.

-آشنایی کامل با مسایل ایمنی و حفاظتی که در زمان نصب و راه اندازی و عملیات با دستگاه ها و سیستم ها بایستی لحاظ شود.

-تسلط کامل بر انتخاب آلیاژهای فلزی، غیرفلزی و مواد صنعتی که باید از آنها در ساخت دستگاه ها، ماشین آلات، لوله ها، برج ها، مخازن، راکتورها، دیگ های بخار و … استفاده شود یا در صورت لزوم با اجناس جدید جایگزین شوند.

-آشنایی کامل با پدیده خوردگی و اکسیداسیون در صنایع پتروشیمی و پلیمر، نحوه اندازه گیری و راه های جلوگیری و کنترل آن.

-آشنایی کامل با مشخصات فنی و کاربردی آلیاژها و فلزات گوناگون در شرایط مختلف عملیاتی از نظر خوردگی، تحمل فشارهای بالا و درجات حرارت زیاد و…

– داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه اندازه گیری های لازم از مشخصات دستگاه های پتروشیمی و پلیمر که در سرویس هستند به منظور اطمینان از قابلیت کار آنها و جلوگیری از خطرات انفجار، آتش سوزی، خرابی و همچنین تعیین طول عمر مفید باقیمانده.

– داشتن اطلاعات و تخصص در زمینه قابلیت کار دستگاه های برقی به منظور اطمینان از ایمن بودن از خطرات اتصالی، سوختگی، آتش سوزی و ایجاد انفجار.

– آشنایی کامل با استانداردها و مشخصات فنی ایمنی کارخانجات برای محیط هایی که از لحاظ انفجار وضع خطرناکی دارند و تعیین مشخصات برای سفارش دستگاه ها در محیط های فوق.

– اطلاع کامل از استانداردهای ساختمانی دیگ های بخار پیشرفته و سیستم های لوله کشی بخار و آب کندانس و هوای فشرده به منظور بازرسی و حصول اطمینان از قابلیت کار آنها.

– آشنایی کامل با نحوه تهیه شناسنامه و مشخصات فنی کلیه دستگاه های مورد مصرف در صنایع پتروشیمی و پلیمر جهت نکهداری سوابق فنی و تعیین زمان تعمیرات اساسی، بازرسی مجدد، جایگزینی و ثبت نمودن تغییرات و اصلاحات فنی.

– توانایی انجام آزمایشات فشار برای دستگاه های تحت فشار و آزمایش های مخرب و غیر مخرب، رادیوگرافی صنعتی و خواندن فیلم ها.

– آشنایی با عملیات حرارتی برای بدست آوردن مجدد خواص مکانیکی قبلی دستگاه های تحت تعمیر.

-اطلاع از چگونگی تامین مقدار قابل قبول ایزولاسیون در مورد دستگاه های برقی مورد تعمیر قرار گرفته به منظور حصول اطمینان از ایمن بودن و قابلیت کار آنها با توجه به استانداردهای قابل قبول.

-انجام بررسی های اقتصادی و مقایسه راه حل های مختلف از نظر اقتصادی، فنی و زمانی که برای یک معضل خاص فنی ارائه می گردد و توصیه بهترین راه حل و برنامه ریزی برای بازرسی های فنی متناوب

***دروس مهندسی بازرسی فنی و تعداد واحدها :

– سر فصل :
تعداد کل واحدها : 140 واحد
دروس عمومی : 20 واحد
دروس پایه : 35 واحد
دروس اصلی : 48 واحد
دروس تخصصی : 29 واحد
دروس اختیاری : 6 واحد
کارآموزی : 2 واحد

-عناوین  درس های عمومی:

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

دو درس ازدروس مبانی نظری اسلام

4

ادبیات فارسی

3

یک درس از دروس اخلاق اسلامی

2

زبان عمومی

3

یک درس از دروس انقلاب اسلامی

2

تربیت بدنی 1

1

یک درس ازدروس تاریخ وتمدن اسلامی

2

تربیت بدنی 2

1

یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

2

جمع

20

 

– عناوین درس‌هاي پايه :

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

ریاضی عمومی 1و2

6

ریاضی مهندسی

2

معادلات دیفراسیل

3

فیزیک 1و2

6

آزمایشگاه فیزیک 1و2

2

شیمی عمومی 1و2

4

آزمایشگاه شیمی عمومی

1

شیمی آلی و آزمایشگاه

3

شیمی تجزیه و آزمایشگاه

4

برنامه نویسی کامپیوتر

3

کارگاه ماشین ابزار و جوشکاری

1

 

 

– عناوین درس‌هاي اصلی  :

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

مبانی مهندسی برق 1و2

4

آزمایشگاه مبانی مهندسی برق

1

بررسی سیستم های قدرت و حفاظت

3

مقاومت مصالح

2

نقشه کشی صنعتی

2

استاتیک

2

ترمودینامیک

3

آشنایی با محاسبات ظروف و لوله های تحت فشار

2

مکانیک سیالات و آزمایشگاه

4

خواص مواد

2

انتقال حرارت و آزمایشگاه

4

کنترل فرآیندها

2

موازنه انرژی و مواد

3

عملیات واحد صنعتی و آزمایشگاه

3

شیمی فیزیک

2

انتقال جرم

2

روش های اندازه گیری کمیت های مهندسی

2

خوردگی در صنایع

2

– عناوین درس های تخصصی:

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

اصول حفاظت محیط زیست

2

ایمنی در صنایع

2

شناخت دستگاه ها و ماشین آلات صنعتی

2

تکنولوژی فرآیندهای پتروشیمی

3

الکتروشیمی و آزمایشگاه

3

روش های پیشگیری از خوردگی

3

متالورژی فیزیکی و آزمایشگاه

4

متالورژی مکانیکی و آزمایشگاه

4

متالورژی جوشکاری و عملیات حرارتی

3

تست های غیرمخرب و آزمایشگاه

3

آزمایشگاه خوردگی و حفاظت

1

 

 

– عناوین درس های اختیاری:

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

سینتیک و طراحی راکتور

2

اقتصاد و طرح مهندسی

2

تصفیه آب های صنعتی

2

شیمی نفت

2

مدیریت صنعتی 1

2

زبان تخصصی

2

مدیریت خوردگی و استاندارد

2

آنالیز متالورژی شکست

2

مدیریت صنعتی 2

2

 

 

– عناوین درس های کارگاهی، کارآموزی ، پروژه:

نام درس

تعداد واحد

نام درس

تعداد واحد

کارآموزی 1و2

2

پروژه

3

***** بازار کــار و مشاغل مرتبط با این رشته:

ضریب ایمنی در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای پیشرفته از استانداردهای جهانی پائین تر است . علت این امر فقط فقر اقتصادی نیست ، ایمنی کار یا بازرسی فنی و مسائل جانبی آن زمانی برای ما مسئله ساز می شود که دچار مشکلی بشویم . بنابراین بنای اولیه کارها بر پیشگیری نمی باشد بلکه عموما به دنبال رفع مشکل هستیم. تا آنجا که بعضی از کارفرمایان به جهات غیرانسانی در صدد ایمنی محیط کار کارگران بر نمی آیند . به طور طبیعی از فارغ التحصیلان این رشته استفاده مطلوب نمی کنند . عمده مراکز صنعتی مانند ذوب آهن ، آلومینیوم سازی ، پتروشیمی ، صنایع خودروسازی ، هواپیمایی ، راه آهن ، مترو و هر مرکز فعالیت اقتصادی (خصوصی یا دولتی) می تواند به نوعی بازار کار این رشته محسوب شود.

الف – مشاغلی که  به طور مستقیم به این رشته تحصیلی ارتباط دارد یعنی دانش آموختگان در صورت فعالیت در این شغل بیشترین ارتباط را بین رشته تحصیلی و شغل خود برقرار خواهند کرد :

 – کنترل کیفیت ( به بخش معرفی مشاغل مراجعه کنید)

– مهندسی ایمنی ( به بخش معرفی مشاغل مراجعه کنید)

ب – برخی از مشاغل، ظرفیت جذب افراد مختلف از تخصص های گوناگون را دارا می باشند. در این مشاغل، هر فرد علاوه بر تسلط بر مهارت های مربوط به آن شغل،لازم است به فراخور صنعت و نوع کسب و کاری که در آن مشغول به کار است، دارای دانش تخصصی مربوطه نیز باشد: 

 – کارگزار بیمه ( به بخش معرفی مشاغل مراجعه کنید)

–  کارشناس مدیر آموزش ( به بخش معرفی مشاغل مراجعه کنید)

—————————————————————————————————————–

منابع:

– motaleat.sanjesh.org

– iranianpath.com

دیدگاه‌های این مطلب